آزمایش هورمون پاراتیروئید (آزمایش PTH) سطح هورمون PTH را در خون اندازه گیری می کند. PTH که به عنوان پاراتورمون نیز شناخته می شود، توسط غدد پاراتیروئید تولید می شود که چهار غده کوچک در گردن قرار دارند و سطح کلسیم را در خون تنظیم می کنند. تست PTH برای کمک به شناسایی بیش فعالی پاراتیروئید و تعیین علت سطوح غیر طبیعی کلسیم استفاده می شود. PTH توسط یک مکانیسم بازخورد منفی از طریق کلسیم کنترل می شود. این هورمون در سلول های اصلی غده پاراتیروئید به عنوان PTH دست نخورده تولید می شود و از طریق آنزیم ها بر روی بافت های اطراف اثر می کند.

هدف از آزمایش هورمون پاراتیروئید (PTH) چیست؟

هدف از آزمایش هورمون پاراتیروئید (PTH) اندازه گیری سطح PTH در خون به منظور ارزیابی عملکرد پاراتیروئید و تشخیص برخی اختلالات مانند هیپرپاراتیروئیدیسم یا هیپوپاراتیروئیدیسم است.

۱. هیپرپاراتیروئیدیسم چیست؟

هیپرپاراتیروئیدیسم یک وضعیت پزشکی است که با فعالیت بیش از حد غدد پاراتیروئید که در گردن قرار دارند مشخص می شود. این غدد هورمون پاراتیروئید (PTH) تولید می کنند که به تنظیم سطح کلسیم و فسفر در بدن کمک می کند.
در هیپرپاراتیروئیدیسم، غدد پاراتیروئید بیش از حد PTH تولید می کنند که منجر به افزایش سطح کلسیم در خون می شود. این می تواند علائم مختلفی از جمله خستگی، ضعف، درد استخوان، سنگ کلیه و مشکلات گوارشی را ایجاد کند.
دو نوع اصلی هیپرپاراتیروئیدیسم وجود دارد: اولیه و ثانویه. هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه زمانی رخ می دهد که مشکلی در یک یا چند غده پاراتیروئید وجود داشته باشد، در حالی که هیپرپاراتیروئیدیسم ثانویه معمولاً به دلیل بیماری زمینه ای دیگری مانند بیماری کلیوی یا کمبود ویتامین D ایجاد می شود.
اگر مشکوک به هیپرپاراتیروئیدیسم هستید، مهم است که برای تشخیص و گزینه های درمانی مناسب با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.

آزمایش PTH چیست و چرا انجام می شود؟

آزمایش هورمون پاراتیروئید (PTH) یک آزمایش خون است که سطح PTH را در خون شما اندازه گیری می کند. PTH هورمونی است که توسط غدد پاراتیروئید که چهار غده کوچک واقع در گردن هستند تولید می شود. PTH به تنظیم سطح کلسیم در خون شما کمک می کند. این آزمایش معمولاً برای کمک به تشخیص و نظارت بر شرایطی انجام می‌شود که بر غدد پاراتیروئید تأثیر می‌گذارند، مانند هیپرپاراتیروئیدیسم یا هیپوپاراتیروئیدیسم.

 تفسیر آزمایش PTH

هورمون پاراتیروئید (PTH) هورمونی است که توسط غدد پاراتیروئید که در گردن قرار دارند تولید می شود. PTH نقش مهمی در تنظیم سطح کلسیم و فسفر در بدن دارد.

محدوده طبیعی سطوح PTH می تواند بسته به آزمایشگاه کمی متفاوت باشد، اما به طور کلی، محدوده مرجع برای PTH عبارت است از:

بزرگسالان: ۱۰-۶۵ pg/mL
کودکان: ۱۰۰-۱۰ pg/mL
توجه به این نکته مهم است که تفسیر سطوح PTH به زمینه و عوامل دیگری مانند سطح کلسیم بستگی دارد. در اینجا چند تفسیر کلی وجود دارد:

سطوح طبیعی PTH: اگر سطح PTH شما در محدوده طبیعی قرار داشته باشد و سطح کلسیم شما نیز در محدوده طبیعی باشد، نشان می دهد که غدد پاراتیروئید شما به درستی کار می کنند.

سطوح بالای PTH: افزایش سطح PTH ممکن است نشان دهنده وضعیتی به نام هیپرپاراتیروئیدیسم باشد. این می تواند به دلایل مختلفی مانند تومور خوش خیم در یکی از غدد پاراتیروئید یا بیماری کلیوی رخ دهد. سطوح بالای PTH ممکن است منجر به افزایش سطح کلسیم در خون شود.

سطوح پایین PTH: سطوح پایین PTH را می توان در شرایطی مانند کم کاری پاراتیروئید مشاهده کرد که می تواند در اثر آسیب یا برداشتن غدد پاراتیروئید ایجاد شود. سطوح پایین PTH می تواند منجر به سطوح پایین کلسیم در خون شود.

محدوده طبیعی سطوح PTH در خون چقدر است؟

محدوده طبیعی سطوح هورمون پاراتیروئید (PTH) در خون معمولاً بین ۱۰ تا ۶۵ پیکوگرم در میلی لیتر (pg/mL) است. با این حال، محدوده نرمال خاص ممکن است بسته به آزمایشگاه و روش آزمایش مورد استفاده کمی متفاوت باشد. مهم است که با یک متخصص مراقبت های بهداشتی برای تفسیر سطح PTH در زمینه سلامت کلی و سابقه پزشکی فرد مشورت کنید.

علائم پرکاری پاراتیروئید و کم کاری پاراتیروئید چیست؟

پرکاری پاراتیروئید:

• ضعف و خستگی
• درد و شکستگی استخوان
• سنگ کلیه
• درد شکم
• تهوع و استفراغ
• یبوست
• افزایش تشنگی و ادرار
• افسردگی و اضطراب
• مشکلات حافظه

کم کاری پاراتیروئید چیست؟

هیپوپاراتیروئیدیسم یک وضعیت پزشکی است که با سطوح پایین هورمون پاراتیروئید (PTH) در بدن مشخص می شود. غدد پاراتیروئید که در گردن قرار دارند، PTH تولید می کنند که به تنظیم سطح کلسیم و فسفر در خون کمک می کند.

در هیپوپاراتیروئیدیسم، غدد پاراتیروئید به اندازه کافی PTH تولید نمی کنند که منجر به سطوح پایین کلسیم و سطوح بالای فسفر در خون می شود. این عدم تعادل می تواند باعث علائم مختلفی از جمله گرفتگی عضلات، گزگز یا بی حسی در اندام ها، خستگی و تشنج شود.

علل مختلفی برای کم کاری پاراتیروئید وجود دارد، از جمله اختلالات خود ایمنی، برداشتن غدد پاراتیروئید با جراحی، شرایط ژنتیکی و برخی داروها. درمان معمولاً شامل مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D برای بازیابی و حفظ سطح طبیعی کلسیم در بدن است. نظارت منظم بر سطح کلسیم و فسفر برای مدیریت موثر وضعیت ضروری است.

کم کاری پاراتیروئید:

• گرفتگی و اسپاسم عضلانی
• سوزن سوزن شدن و بی حسی در دست ها، پاها و صورت
• ضعف عضلانی
• خستگی
• پوست خشک و پوسته پوسته
• ناخن های شکننده
• آب مروارید
• تشنج
• تغییرات خلقی، مانند اضطراب و افسردگی

 چه آزمایش های دیگری ممکن است همراه با آزمایش PTH برای تشخیص اختلالات غده پاراتیروئید انجام شود؟

سطح کلسیم:

• اندازه گیری سطح کلسیم در خون می تواند به تشخیص پرکاری پاراتیروئید کمک کند، زیرا سطوح بالای PTH می تواند منجر به افزایش سطح کلسیم در خون شود.

سطح ویتامین D:

• ویتامین D برای حفظ سطح کلسیم در بدن مهم است و سطوح پایین ویتامین D می تواند بر عملکرد غده پاراتیروئید تأثیر بگذارد.

سطح فسفر:

• سطوح غیر طبیعی فسفر در خون نیز می تواند نشان دهنده اختلالات غده پاراتیروئید باشد، زیرا PTH در تنظیم سطح فسفر در بدن نقش دارد.

آزمایش تراکم استخوان:

• این آزمایش می‌تواند به تعیین از دست دادن یا ضعیف شدن استخوان کمک کند، که می‌تواند در نتیجه هیپرپاراتیروئیدیسم باشد.

تست های تصویربرداری:

• تست های تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی ممکن است برای تعیین محل و ارزیابی اندازه و عملکرد غده پاراتیروئید استفاده شود.

آزمایشات ادرار:

• ممکن است از آزمایش ادرار برای اندازه گیری سطح کلسیم و فسفر دفع شده در ادرار استفاده شود که می تواند اطلاعات بیشتری در مورد عملکرد غده پاراتیروئید ارائه دهد.

چه چیزی می تواند باعث افزایش سطح PTH شود؟

سطوح بالای هورمون پاراتیروئید (PTH) می تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود. شایع ترین علت هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه است که زمانی رخ می دهد که یک یا چند غدد پاراتیروئید بیش از حد فعال می شوند و PTH بیش از حد تولید می کنند. این می تواند منجر به افزایش سطح کلسیم در خون شود.

سایر علل احتمالی سطوح بالای PTH عبارتند از:

بیماری مزمن کلیه: زمانی که کلیه ها به درستی کار نمی کنند، ممکن است نتوانند کلسیم اضافی را از خون خارج کنند که منجر به افزایش سطح PTH می شود.

کمبود ویتامین D: ویتامین D به تنظیم سطح کلسیم در بدن کمک می کند. سطوح ناکافی ویتامین D می تواند باعث شود که غدد پاراتیروئید PTH بیشتری تولید کنند.

برخی داروها: برخی داروها مانند دیورتیک های لیتیوم و تیازیدی می توانند سطح PTH را افزایش دهند.

مکمل های کلسیم یا ویتامین D: مصرف بیش از حد مکمل های کلسیم یا ویتامین D می تواند تولید PTH را تحریک کند.

اختلالات سوء جذب: شرایطی که بر جذب مواد مغذی تأثیر می گذارد، مانند بیماری سلیاک یا بیماری التهابی روده، می تواند منجر به سطوح بالای PTH شود.

چه چیزی می تواند باعث کاهش سطح PTH شود؟

سطوح پایین PTH (هورمون پاراتیروئید) می تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود. در اینجا برخی از دلایل رایج وجود دارد:

هیپوپاراتیروئیدیسم: این وضعیتی است که در آن غدد پاراتیروئید مقادیر ناکافی PTH تولید می کنند. این می تواند ناشی از اختلالات ژنتیکی، جراحی غدد پاراتیروئید، بیماری های خودایمنی یا آسیب به غدد باشد.

کمبود ویتامین D: سطح PTH توسط ویتامین D تنظیم می شود. هنگامی که کمبود ویتامین D وجود دارد، می تواند منجر به سطوح پایین PTH شود.

بیماری مزمن کلیه: کلیه ها نقش مهمی در تنظیم سطح PTH دارند. در بیماری مزمن کلیوی، کلیه ها ممکن است نتوانند ویتامین D را به شکل فعال آن تبدیل کنند که منجر به کاهش سطح PTH می شود.

کمبود منیزیم: منیزیم برای آزادسازی و عمل PTH لازم است. سطوح پایین منیزیم می تواند منجر به سطوح پایین PTH شود.

داروها: برخی داروها، مانند مسدود کننده های کانال کلسیم و آنتی اسیدهای حاوی منیزیم، می توانند با تولید یا عملکرد PTH تداخل داشته باشند و منجر به کاهش سطح آن شوند.