آزمایش CBC یا شمارش کامل خون، یکی از رایج‌ترین آزمایش‌های خونی است که برای ارزیابی سلامت کلی فرد و تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌ها و اختلالات، از جمله کم‌خونی، عفونت و سرطان، استفاده می‌شود. این آزمایش با اندازه‌گیری تعداد و انواع سلول‌های خونی، اطلاعات مهمی در مورد وضعیت سلامت فرد ارائه می‌دهد.

آزمایش CBC چیست؟

آزمایش CBC یا شمارش کامل خون، یک آزمایش ساده و سریع است که با استفاده از یک نمونه خون وریدی انجام می‌شود. این آزمایش، تعداد و انواع سلول‌های خونی زیر را اندازه‌گیری می‌کند:

• گلبول‌های قرمز (RBC): این سلول‌ها مسئول حمل اکسیژن به بافت‌ها و اندام‌های بدن هستند.
• گلبول‌های سفید (WBC): این سلول‌ها مسئول دفاع از بدن در برابر عفونت‌ها هستند.
• پلاکت‌ها (PLT): این سلول‌ها برای انعقاد خون ضروری هستند.

 

آزمایش CBC یا شمارش کامل خون، یک آزمایش خون ساده است که برای بررسی سلامت عمومی و تشخیص بیماری‌های مختلف انجام می‌شود.

خون از دو بخش اصلی تشکیل شده است: پلاسما و عناصر سلولی. پلاسما مایع خون است و عناصر سلولی شامل گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها هستند.

گلبول‌های قرمز وظیفه حمل اکسیژن به بافت‌ها را بر عهده دارند. گلبول‌های سفید از بدن در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کنند. پلاکت‌ها به لخته شدن خون کمک می‌کنند.

آزمایش CBC تعداد هر یک از این سلول‌های خونی را اندازه‌گیری می‌کند. اگر تعداد سلول‌های خونی بیش از حد کم یا بیش از حد زیاد باشد، ممکن است نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای باشد.

علت انجام آزمایش CBC

آزمایش CBC ممکن است به دلایل مختلفی تجویز شود، از جمله:

• ارزیابی سلامت کلی فرد
• تشخیص کم‌خونی
• تشخیص عفونت
• تشخیص سرطان
• نظارت بر روند درمان بیماری‌های خونی

موارد کاربردی آزمایش CBC

آزمایش CBC کاربردهای زیادی دارد و می‌تواند در تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌ها و اختلالات کمک کند. برخی از این کاربردها عبارتند از:

• تشخیص کم‌خونی: کم‌خونی یک بیماری شایع است که در اثر کاهش تعداد گلبول‌های قرمز یا کاهش هموگلوبین خون ایجاد می‌شود. آزمایش CBC می‌تواند به تشخیص کم‌خونی کمک کند و علت آن را مشخص کند.
• تشخیص عفونت: عفونت‌ها می‌توانند باعث افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون شوند. آزمایش CBC می‌تواند به تشخیص عفونت و تعیین علت آن کمک کند.
• تشخیص سرطان: سرطان‌های خونی مانند لوسمی و لنفوم می‌توانند باعث تغییراتی در تعداد و انواع سلول‌های خونی شوند. آزمایش CBC می‌تواند به تشخیص سرطان خون کمک کند.
• نظارت بر روند درمان بیماری‌های خونی: آزمایش CBC می‌تواند برای نظارت بر روند درمان بیماری‌های خونی مانند کم‌خونی و سرطان خون استفاده شود.

محدودیت‌های آزمایش CBC

آزمایش CBC یک آزمایش ساده و مفید است، اما دارای برخی محدودیت‌ها نیز می‌باشد. برخی از این محدودیت‌ها عبارتند از:

• آزمایش CBC نمی‌تواند تمام بیماری‌ها و اختلالات را تشخیص دهد.
• آزمایش CBC ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند رژیم غذایی، داروها و عادات زندگی قرار گیرد.

راهنمای خواندن آزمایش CBC

برای تفسیر نتایج آزمایش CBC، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با توجه به سن، جنسیت و سایر عوامل، می‌تواند نتایج آزمایش را به‌طور دقیق تفسیر کند.

آزمایش CBC یک آزمایش مهم و ارزشمند است که می‌تواند در تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌ها و اختلالات کمک کند. اگر پزشک شما آزمایش CBC را برای شما تجویز کرده است، حتماً آزمایش را انجام دهید تا از سلامت خود اطمینان حاصل کنید.

نکات اضافی

• برای انجام آزمایش CBC نیازی به ناشتایی ندارید، مگر اینکه پزشک شما توصیه دیگری داشته باشد.
• اگر دارویی مصرف می‌کنید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از داروها می‌توانند بر نتایج آزمایش CBC تأثیر بگذارند.

 

شرایط آزمایش CBC

آزمایش CBC یک آزمایش ساده و بدون درد است که معمولاً در کمتر از ۲۰ دقیقه انجام می‌شود. برای انجام آزمایش CBC، یک تکنسین آزمایشگاهی یک سوزن را در رگ بازوی شما وارد می‌کند و مقدار کمی خون را جمع‌آوری می‌کند.

پارامترهای آزمایش CBC

آزمایش CBC یا شمارش کامل خون، یک آزمایش خون ساده است که برای بررسی سلامت عمومی و تشخیص بیماری‌های مختلف انجام می‌شود. این آزمایش تعداد انواع مختلف سلول‌های خونی را اندازه گیری می‌کند.

گلبول‌های قرمز (RBC)

گلبول‌های قرمز مسئول حمل اکسیژن به بافت‌ها هستند. آنها حاوی پروتئینی به نام هموگلوبین هستند که اکسیژن را به بافت‌ها می‌رساند.

پارامترهای مربوط به گلبول‌های قرمز عبارتند از:

• RBC: تعداد گلبول‌های قرمز در هر میلی‌متر مکعب خون
• Hct: نسبت حجم گلبول‌های قرمز به حجم کل خون
• Hgb: مقدار هموگلوبین در هر میلی‌لیتر خون
• MCV: میانگین حجم گلبول‌های قرمز
• MCH: میانگین هموگلوبین در هر گلبول قرمز
• MCHC: میانگین غلظت هموگلوبین در هر گلبول قرمز
• RDW: دامنه توزیع گلبول‌های قرمز

گلبول‌های سفید (WBC)

گلبول‌های سفید از بدن در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کنند. آنها انواع مختلفی دارند که هر کدام عملکرد متفاوتی دارند.

پارامترهای مربوط به گلبول‌های سفید عبارتند از:

• WBC: تعداد گلبول‌های سفید در هر میلی‌متر مکعب خون
• Neutrophils: درصد نوتروفیل‌ها، که شایع‌ترین نوع گلبول‌های سفید هستند
• Lymphocytes: درصد لنفوسیت‌ها، که در پاسخ به عفونت فعال می‌شوند
• Monocytes: درصد مونوسیت‌ها، که در از بین بردن سلول‌های مرده و عفونی نقش دارند
• Eosinophils: درصد ائوزینوفیل‌ها، که در واکنش‌های آلرژیک نقش دارند
• Basophils: درصد بازوفیل‌ها، که در واکنش‌های آلرژیک و التهاب نقش دارند

پلاکت‌ها (PLT)

پلاکت‌ها به لخته شدن خون کمک می‌کنند. آنها هنگام آسیب به رگ‌های خونی جمع می‌شوند و یک سد ایجاد می‌کنند تا خونریزی را متوقف کنند.

پارامتر مربوط به پلاکت‌ها عبارتند از:

• PLT: تعداد پلاکت‌ها در هر میلی‌متر مکعب خون

سایر پارامترهای آزمایش CBC

علاوه بر پارامترهای اصلی ذکر شده در بالا، آزمایش CBC ممکن است شامل پارامترهای دیگری نیز باشد. این پارامترها می‌توانند اطلاعات بیشتری در مورد سلامت شما ارائه دهند.

برخی از پارامترهای دیگر آزمایش CBC عبارتند از:

• ESR: سرعت رسوب گلبول‌های قرمز، که می‌تواند نشان‌دهنده التهاب باشد
• Reticulocytes: تعداد گلبول‌های قرمز نابالغ، که می‌تواند نشان‌دهنده تولید بیش از حد گلبول‌های قرمز باشد
• LDH: لاکتات دهیدروژناز، که یک آنزیم است و می‌تواند نشان‌دهنده آسیب بافتی باشد
• Bilirubin: بیلیروبین، که یک ماده زائد است و می‌تواند نشان‌دهنده بیماری کبد باشد

بهترین زمان برای تست CBC

برای اینکه نتایج آزمایش CBC دقیق‌تر باشد، بهتر است در زمانی که ناشتا هستید، آزمایش را انجام دهید. ناشتا بودن به این معناست که حداقل ۸ ساعت قبل از آزمایش چیزی نخورده باشید و فقط آب بنوشید.

نتایج آزمایش CBC چه بود؟

نتایج آزمایش CBC در محدوده‌های طبیعی خاصی قرار می‌گیرند. اگر نتایج آزمایش CBC خارج از این محدوده‌ها باشد، ممکن است نشان‌دهنده وجود یک بیماری یا اختلال باشد. برای تفسیر نتایج آزمایش CBC، باید به پزشک مراجعه کنید.

تفسیر آزمایش CBC

پزشک با توجه به سن، جنسیت و سایر عوامل، می‌تواند نتایج آزمایش CBC را به‌طور دقیق تفسیر کند. برخی از نتایج آزمایش CBC که می‌توانند نشان‌دهنده وجود یک بیماری یا اختلال باشند عبارتند از:

• کاهش تعداد گلبول‌های قرمز: این می‌تواند نشان‌دهنده کم‌خونی باشد.
• افزایش تعداد گلبول‌های سفید: این می‌تواند نشان‌دهنده عفونت، التهاب یا بیماری‌های خودایمنی باشد.
• کاهش تعداد پلاکت‌ها: این می‌تواند نشان‌دهنده اختلالات خونریزی باشد.

 

•  گلبول‌های قرمز (RBC) | 4.5 میلیون در هر میلی‌متر مکعب 
• هموگلوبین (Hgb) | 14 گرم در دسی‌لیتر 
• هماتوکریت (Hct) | 40 درصد 
• گلبول‌های سفید (WBC) | 8000 در هر میلی‌متر مکعب 
• نوتروفیل‌ها (Neutrophils) | 60 درصد
• لنفوسیت‌ها (Lymphocytes) | 30 درصد 
• مونوسیت‌ها (Monocytes) | 6 درصد 
• ائوزینوفیل‌ها (Eosinophils) | 4 درصد
• پلاکت‌ها (PLT) | 250000 در هر میلی‌متر مکعب

 

محدودیت‌های آزمایش CBC

آزمایش CBC یک آزمایش ساده و مفید است، اما دارای برخی محدودیت‌ها نیز می‌باشد. برخی از این محدودیت‌ها عبارتند از:

• آزمایش CBC نمی‌تواند تمام بیماری‌ها و اختلالات را تشخیص دهد.
• آزمایش CBC ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند رژیم غذایی، داروها و عادات زندگی قرار گیرد.

آزمایش CBC چه بیماریهایی را نشان میدهد؟

آزمایش CBC می‌تواند طیف وسیعی از بیماری‌ها و اختلالات را نشان دهد. برخی از این بیماری‌ها و اختلالات عبارتند از:

• کم‌خونی
• عفونت
• سرطان خون
• بیماری‌های خودایمنی
• بیماری‌های مزمن کبدی و کلیوی
• کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی