آزمایش مدفوع کالپروتکتین چیست؟

کالپروتکتین پروتئینی است که توسط نوعی گلبول سفید به نام نوتروفیل آزاد می شود. هنگامی که التهاب در دستگاه گوارش (GI) وجود دارد، نوتروفیل ها به این ناحیه حرکت می کنند و کالپروتکتین را آزاد می کنند و در نتیجه سطح مدفوع افزایش می یابد. این آزمایش سطح کالپروتکتین در مدفوع را به عنوان راهی برای تشخیص التهاب در روده اندازه گیری می کند.

التهاب روده با بیماری التهابی روده (IBD) و برخی از عفونت های باکتریایی دستگاه گوارش مرتبط است، اما با بسیاری از اختلالات دیگر که بر عملکرد روده تأثیر می گذارد و علائم مشابهی ایجاد می کند، ارتباط ندارد. کالپروتکتین می تواند برای کمک به تمایز بین شرایط التهابی و غیر التهابی استفاده شود.

IBD گروهی از اختلالات مزمن است که با بافت های ملتهب و آسیب دیده در پوشش داخلی روده مشخص می شود. علت IBD مشخص نیست، اما تصور می‌شود که این بیماری‌ها به دلیل یک فرآیند خودایمنی است که توسط یک استعداد ژنتیکی، یک بیماری ویروسی و/یا یک عامل محیطی ایجاد شده است. شایع ترین بیماری های التهابی روده بیماری کرون (CD) و کولیت اولسراتیو (UC) هستند.

افراد مبتلا به IBD معمولاً عود بیماری فعال دارند که با دوره های بهبودی متناوب می شود. در طول تشدید، فرد ممکن است حملات مکرر اسهال آبکی و/یا خونی، درد شکم، کاهش وزن و تب را تجربه کند. بین این شعله ها، علائم اغلب فروکش می کند. بسیاری از افراد ممکن است دوره های طولانی بهبودی را بین دوره های شعله ور شدن پشت سر بگذارند. آزمایش کالپروتکتین می تواند در نظارت بر فعالیت بیماری مفید باشد. این آزمایش برای IBD اختصاصی یا تشخیصی نیست، اما ممکن است برای تشخیص و ارزیابی درجه التهاب انجام شود.

آزمایش کالپروتکتین چیست؟

تست کالپروتکتین یک ابزار تشخیصی است که برای اندازه گیری سطح کالپروتکتین در مدفوع استفاده می شود. کالپروتکتین پروتئینی است که توسط گلبول های سفید در روده آزاد می شود و افزایش سطح کالپروتکتین در مدفوع می تواند نشان دهنده التهاب در دستگاه گوارش باشد.

 

۱. هدف از آزمایش کالپروتکتین چیست؟

تست Calprotectin برای تشخیص التهاب در دستگاه گوارش، به ویژه روده ها استفاده می شود. اغلب برای تشخیص و نظارت بر شرایطی مانند بیماری التهابی روده (IBD) و برای افتراق بین IBD و سندرم روده تحریک پذیر (IBS) استفاده می شود.

آزمایش کالپروتکتین یک معاینه پزشکی است که برای تشخیص التهاب در دستگاه گوارش، به ویژه در روده ها استفاده می شود. سطح کالپروتکتین، پروتئینی که توسط سلول های ایمنی خاصی در پاسخ به التهاب آزاد می شود را اندازه گیری می کند. سطوح کالپروتکتین را می توان در شرایط مختلف، از جمله بیماری های التهابی روده (IBD) مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو و همچنین سایر اختلالات گوارشی افزایش داد.

این آزمایش شامل جمع آوری یک نمونه مدفوع است که سپس در آزمایشگاه برای تعیین غلظت کالپروتکتین آنالیز می شود. افزایش سطح کالپروتکتین ممکن است نشان دهنده وجود التهاب باشد، اما آزمایشات تشخیصی بیشتر برای تعیین علت دقیق ممکن است لازم باشد.

آزمایش کالپروتکتین غیر تهاجمی، بدون درد و انجام نسبتاً ساده است و آن را به ابزاری مفید برای غربالگری و نظارت بر بیماران مشکوک به IBD یا سایر بیماری های گوارشی تبدیل می کند. با این حال، توجه به این نکته مهم است که یک سطح کالپروتکتین افزایش یافته لزوماً تشخیص خاصی را تأیید نمی کند و ارزیابی بیشتر توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی برای تشخیص و مدیریت صحیح ضروری است.

چرا باید آزمایش کالپروتکتین انجام شود؟

برای تشخیص التهاب در روده؛ برای تمایز بین بیماری التهابی روده (IBD) و شرایط غیر التهابی روده؛ برای نظارت بر فعالیت IBD

 

چه زمانی باید آزمایش کالپروتکتین انجام شود؟

در صورت داشتن اسهال خونی یا آبکی، گرفتگی شکم، با یا بدون تب، که بیش از چند روز طول می کشد.

آزمایش کالپروتکتین ممکن است زمانی تجویز شود که فردی علائمی داشته باشد که نشان دهنده التهاب سیستم گوارشی باشد و زمانی که یک پزشک بخواهد بین IBD و یک بیماری روده غیر التهابی تمایز قائل شود.

علائم و نشانه های IBD از فردی به فرد دیگر و در طول زمان متفاوت خواهد بود. آنها ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشند:

• اسهال خونی یا آبکی
• گرفتگی یا درد شکم
• تب
• کاهش وزن
• خونریزی از رکتوم
• ضعف

آزمایش کالپروتکتین ممکن است زمانی انجام شود که یک پزشک بخواهد تشخیص دهد که آیا آندوسکوپی (کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی) احتمالاً یا کمتر ضروری است.

هنگامی که فردی مبتلا به IBD تشخیص داده شد، ممکن است هر زمان که مشکوک به شعله ور شدن باشد، آزمایش کالپروتکتین تجویز شود، هم برای تایید فعالیت بیماری و هم برای ارزیابی شدت آن.

 

نمونه مورد نیاز برای آزمایش کالپروتکتین

نمونه مدفوع در ظرف تمیزی که توسط آزمایشگاه تهیه شده است جمع آوری می شود. این نمونه باید با ادرار یا آب آلوده نباشد.

تفسیر آزمایش کالپروتکتین

آزمایش کالپروتکتین یک آزمایش غیرتهاجمی است که برای اندازه‌گیری میزان کالپروتکتین در مدفوع استفاده می‌شود. کالپروتکتین یک پروتئین است که توسط نوتروفیل‌ها، سلول‌های ایمنی که در پاسخ به التهاب فعال می‌شوند، تولید می‌شود. بنابراین، افزایش سطح کالپروتکتین در مدفوع نشان‌دهنده وجود التهاب در دستگاه گوارش است.

مقدار نرمال کالپروتکتین در مدفوع کمتر از ۵۰ میکروگرم بر گرم است. مقادیر بالاتر از ۵۰ میکروگرم بر گرم نشان‌دهنده وجود التهاب در دستگاه گوارش است.

تفسیر آزمایش کالپروتکتین به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• سابقه پزشکی بیمار: اگر بیمار سابقه بیماری‌هایی مانند بیماری التهابی روده (IBD)، سرطان دستگاه گوارش یا سایر بیماری‌های التهابی را داشته باشد، احتمال اینکه نتایج آزمایش کالپروتکتین مثبت باشد، بیشتر است.
• علائم بیمار: اگر بیمار علائمی مانند اسهال، درد شکم، خون در مدفوع یا کاهش وزن داشته باشد، احتمال اینکه نتایج آزمایش کالپروتکتین مثبت باشد، بیشتر است.

در اینجا تفسیر برخی از مقادیر کالپروتکتین مدفوع آورده شده است:

• مقدار کالپروتکتین کمتر از ۵۰ میکروگرم بر گرم: این مقدار نشان‌دهنده عدم وجود التهاب در دستگاه گوارش است.
• مقدار کالپروتکتین بین ۵۰ تا ۲۵۰ میکروگرم بر گرم: این مقدار نشان‌دهنده وجود التهاب خفیف تا متوسط در دستگاه گوارش است.
• مقدار کالپروتکتین بیشتر از ۲۵۰ میکروگرم بر گرم: این مقدار نشان‌دهنده وجود التهاب شدید در دستگاه گوارش است.

آزمایش کالپروتکتین می‌تواند برای تشخیص و پیگیری بیماری‌های التهابی روده، سرطان دستگاه گوارش و سایر بیماری‌های التهابی دستگاه گوارش استفاده شود. همچنین می‌توان از این آزمایش برای ارزیابی پاسخ به درمان در بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده استفاده کرد.

اگر نتایج آزمایش کالپروتکتین شما مثبت است، پزشک شما ممکن است آزمایشات دیگری را برای تعیین علت التهاب انجام دهد. این آزمایشات ممکن است شامل آندوسکوپی، کلونوسکوپی یا آزمایش خون باشد.

در اینجا برخی از بیماری‌هایی که می‌توانند باعث افزایش سطح کالپروتکتین در مدفوع شوند، آورده شده است:

• بیماری التهابی روده (IBD)، از جمله بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
• سرطان دستگاه گوارش، از جمله سرطان روده بزرگ، سرطان رکتوم و سرطان معده
• بیماری‌های التهابی دیگر دستگاه گوارش، از جمله زخم‌های گوارشی، بیماری التهابی روده کوچک (SIBO) و بیماری التهابی پانکراس (IPD)
• عفونت‌های دستگاه گوارش، از جمله عفونت‌های باکتریایی، ویروسی و انگلی
• بیماری‌های التهابی سیستمیک، از جمله آرتریت روماتوئید، لوپوس و سندرم شوگرن
• اختلالات خودایمنی، از جمله بیماری کرون و کولیت اولسراتیو

 

۱. تست Calprotectin چگونه انجام می شود؟

تست Calprotectin یک روش غیر تهاجمی است که برای اندازه گیری سطوح کالپروتکتین، پروتئین موجود در مدفوع استفاده می شود. معمولاً برای ارزیابی التهاب در دستگاه گوارش، به ویژه در زمینه بیماری های التهابی روده (IBD) مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو استفاده می شود.

این آزمایش شامل جمع آوری نمونه مدفوع است که می تواند در خانه با استفاده از کیت ارائه شده انجام شود. سپس نمونه برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می شود. نتایج آزمایش می تواند به متخصصان مراقبت های بهداشتی کمک کند تا وجود و شدت التهاب در روده را تعیین کنند، فعالیت بیماری را کنترل کنند و برنامه های درمانی را بر اساس آن تنظیم کنند.

کالپروتکتین پروتئینی است که توسط نوتروفیل ها آزاد می شود، نوعی گلبول سفید که در التهاب نقش دارد. هنگامی که التهاب در روده وجود دارد، تعداد نوتروفیل ها افزایش می یابد که منجر به سطوح بالاتر کالپروتکتین در مدفوع می شود. با اندازه گیری سطوح کالپروتکتین، پزشکان می توانند ارزیابی غیرمستقیم درجه التهاب در دستگاه گوارش را دریافت کنند.

تست Calprotectin به طور کلی ابزاری قابل اعتماد و مناسب برای ارزیابی التهاب روده در نظر گرفته می شود. اغلب همراه با سایر تست های تشخیصی مانند کولونوسکوپی برای ارائه یک ارزیابی جامع از شرایط دستگاه گوارش استفاده می شود.

۲. سطوح نرمال کالپروتکتین چقدر است؟

کالپروتکتین پروتئینی است که در سیتوپلاسم نوتروفیل ها، نوعی گلبول سفید، یافت می شود. هنگامی که نوتروفیل ها فعال می شوند، مانند پاسخ به التهاب یا عفونت، آزاد می شود. سطح کالپروتکتین را می توان در مدفوع یا خون اندازه گیری کرد و سطوح بالا ممکن است نشان دهنده وجود بیماری التهابی روده (IBD) مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو باشد.

سطوح نرمال کالپروتکتین در مدفوع بسته به آزمایشگاهی که آزمایش را انجام می دهد می تواند متفاوت باشد، اما معمولاً کمتر از ۵۰ میکروگرم در هر گرم (μg/g) مدفوع است. سطوح بالاتر ممکن است نشان دهنده وجود IBD باشد، اما آزمایشات بیشتری برای تایید تشخیص مورد نیاز است.

سطح کالپروتکتین همچنین می تواند در شرایط دیگری مانند اسهال عفونی، انواع خاصی از سرطان و برخی بیماری های خودایمنی افزایش یابد. بنابراین، مهم است که با یک متخصص مراقبت های بهداشتی برای تفسیر نتایج آزمایش کالپروتکتین و تعیین مسیر مناسب اقدام کنید.

۳. آزمایش کالپروتکتین می تواند به تشخیص چه شرایطی کمک کند؟

تست کالپروتکتین یک آزمایش خون ساده است که سطح کالپروتکتین را در مدفوع شما اندازه گیری می کند. کالپروتکتین پروتئینی است که توسط نوتروفیل‌ها آزاد می‌شود، نوعی گلبول سفید که در زمان التهاب به تعداد زیاد در روده یافت می‌شود.

آزمایش کالپروتکتین می تواند برای کمک به تشخیص انواع شرایطی که روده را تحت تاثیر قرار می دهند، از جمله:

• بیماری التهابی روده (IBD)، مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
• سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
• بیماری دیورتیکولار
• سرطان روده بزرگ
• رشد بیش از حد باکتری های روده کوچک (SIBO)
• پوچیت
• کولیت ایسکمیک
• کولیت میکروسکوپی

تست کالپروتکتین ابزار مفیدی برای تشخیص التهاب روده است، اما همیشه قادر به تشخیص شرایط مختلف نیست. ممکن است برای تایید تشخیص به آزمایش‌های بیشتری نیاز باشد.

آزمایش کالپروتکتین یک آزمایش ساده و غیر تهاجمی است که می تواند در مطب پزشک یا آزمایشگاه انجام شود. نتایج آزمایش معمولاً ظرف چند روز در دسترس است.