علائم و روشهای درمان سرطان بیضه
سرطان بیضه یک بیماری نسبتاً نادر است که بر بیضه های مردانه تأثیر می گذارد. علل آن کاملاً مشخص نیست، اما عواملی مانند بیضه های نزول نکرده، مشکلات مادرزادی، سابقه خانوادگی و برخی شرایط پزشکی می توانند این خطر را افزایش دهند. روش های تشخیص اولیه شامل آزمایش خون، سونوگرافی بیضه و بیوپسی است. این بیماری عمدتاً در مردان جوان رخ میدهد، اما به طور کلی قابل درمان است، و انواع اصلی آن سمینوما و غیر سمینوما هستند.
🧔 سرطان بیضه زمانی ایجاد می شود که سلول های بدخیم در یک یا هر دو بیضه رشد کنند که مسئول تولید اسپرم و تستوسترون هستند.
📊 حدود ۹۰ درصد سرطان های بیضه از سلول های پیش ساز که در نهایت تبدیل به اسپرم می شوند منشا می گیرند و دو نوع اصلی وجود دارد: سمینوما و غیر سمینوما.
🏥 سرطان بیضه نسبتا نادر است اما در بین افراد ۱۵ تا ۳۵ ساله شایع تر است.
🔍 علائم شایع شامل توده های بیضه بدون درد، تجمع ناگهانی مایع و احساس سنگین در کیسه بیضه است.
🧐 علت دقیق سرطان بیضه نامشخص است، اما عواملی مانند سن، سابقه خانوادگی، بیضه های نزول نکرده و قومیت در آن نقش دارند.
🩺 تشخیص شامل معاینه فیزیکی، سونوگرافی، ارکیکتومی اینگوینال، بیوپسی، سی تی اسکن، ام آر آی و اشعه ایکس است.
📈 مرحله بندی سرطان به تعیین اندازه، وسعت و گسترش احتمالی آن کمک می کند و مراحل آن از صفر (محدود به بیضه ها) تا سه (گسترش به غدد لنفاوی دور و سایر اندام ها) است.
سرطان بیضه چیست؟
سرطان بیضه یک نوع سرطان است که در بافتهای بیضهها، اعضای مهمی در جسم مردان، شکل میگیرد. بیضهها عضلههای کوچکی هستند که در ناحیه تحتانی شکم، در داخل کیسه بیرونی جنسی (اسکروت) قرار دارند. عمده وظیفه بیضهها تولید هورمون تستوسترون، که هورمون مرتبط با نمو و توسعه ویژگیهای جنسی مردانه است، و همچنین تولید اسپرم برای باروری مردان میباشد.
سرطان بیضه اغلب به عنوان “سرطان جوانان” شناخته میشود، زیرا بیشتر موارد این بیماری در افراد بین سن ۱۵ تا ۳۵ سال اتفاق میافتد. علت دقیق ایجاد این نوع سرطان هنوز معلوم نیست، اما عوامل خطر مثل تاریخچه خانوادگی از سابقه ابتلا به سرطان بیضه در افراد دیگری در خانواده، نقصهای جنینی، و عوامل محیطی مانند تعرض به تابش اشعه X نقش دارند.
سرطان بیضه ممکن است با علائمی مانند تورم یا درد در یکی از بیضهها آغاز شود. اگر زود تشخیص داده نشود، میتواند به دیگر اعضای بدن گسترش یابد. اما با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، احتمال ترمیم بهبود بسیار بالا میرود. از اینرو، تشخیص و درمان سرطان بیضه بسیار اهمیت دارد و افزایش آگاهی در مورد علائم و روشهای پیشگیری از آن میتواند به بهبود سلامت مردان کمک کند.
🩺 انواع سرطان بیضه
سمینوما و غیر سمینوما دو نوع سرطان بیضه هستند که بر اساس سرعت رشد آنها در بدن متمایز می شوند.
- سرطان سلولهای سیمینیوم (Seminoma): سرطان سلولهای سیمینیوم یکی از انواع شایع سرطان بیضه است و در حدود ۴۰-۵۰٪ موارد سرطان بیضه را تشکیل میدهد. این نوع سرطان معمولاً در سنین جوانی بروز میکند و به تراشهای شکل دهانهای نسبت به دیگر انواع سرطان بیضه حساستر است.
- سرطان سلولهای غیرسیمینیوم (Non-Seminoma): این گروه شامل چندین نوع سرطان مختلف میشود، از جمله سرطانهای امبریونال، تروفوبلاستیک، کوریوکارسینوما و یوکارسینوما. هر یک از این انواع دارای ویژگیهای مخصوص به خود هستند و نیاز به تشخیص و درمان متفاوتی دارند.
- سرطان بیضه مختلط (Mixed Germ Cell Tumor): این نوع سرطان شامل ترکیبی از سلولهای سیمینیوم و سلولهای غیرسیمینیوم است. درمان آن نیازمند شناسایی دقیق انواع مختلف سلولی در تومور میشود.
- سرطان لاگریک (Leydig Cell Tumor): این نوع سرطان به سلولهای لاگریک بیضه مرتبط است و ممکن است منشأ هورمونی داشته باشد. این نوع سرطان به ندرت اتفاق میافتد.
- سرطان سلولهای Sertoli (Sertoli Cell Tumor): سرطان سلولهای Sertoli نیز به سلولهای خاص در بیضه مرتبط است و نسبتاً نادرتر از دیگر انواع سرطان بیضه رخ میدهد.
علت به وجود آمدن سرطان بیضه
- عوامل ژنتیک: تاریخچه خانوادگی ابتلا به سرطان بیضه میتواند یک عامل خطر باشد. اگر در خانواده شما موارد سابقه ابتلا به سرطان بیضه وجود داشته باشد، احتمال افزایش مییابد.
- اختلالات جنینی: برخی از اختلالات جنینی یا تغییرات ژنتیکی میتوانند باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان بیضه شوند.
- تاریخچه سرطان بیضه در یکی از بیضهها: اگر پیشتر یکی از بیضهها در افراد برای سرطان معالجه شده باشد، احتمال ابتلا به سرطان بیضه در بیضه دیگر نیز افزایش مییابد.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند تعرض به تابش اشعه X، مواد شیمیایی خاص، و یا انجام کارهای خاص ممکن است در افزایش خطر ابتلا به سرطان بیضه نقش داشته باشند.
- نژاد و سن: سرطان بیضه بیشتر در مردان سفیدپوست و در سنین جوانی (معمولاً بین ۱۵ تا ۳۵ سال) دیده میشود.
🔍 روش های تشخیص سرطان بیضه
معاینه فیزیکی، سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی، ارکیکتومی اینگوینال و بیوپسی برای تشخیص سرطان بیضه استفاده می شود.
- آزمایش تومور مارکرها (Tumor Markers): اندیسهای مخصوصی به نام مارکرهای توموری در خون مردان با سرطان بیضه افزایش مییابند. دو مارکر معروف برای سرطان بیضه عبارتند از آلفا فتوپروتئین (AFP) و بتا ژنتوپروتئین (beta-hCG). این تستها به عنوان یک قسمت از تشخیص سرطان بیضه و پیگیری درمان استفاده میشوند.
- سونوگرافی بیضه (Testicular Ultrasound): این روش تصویربرداری از بیضهها با استفاده از امواج فراصوتی (سونوگرافی) است. با این روش، تودهها یا تغییرات در بافت بیضهها قابل تشخیص هستند.
- بیوپسی (Biopsy): در صورتی که سونوگرافی نتایج نهایی ندهد، ممکن است بیوپسی صورت بگیرد. در این روش، نمونهای از بافت بیضه با یک سوزن کوچک برداشته شده و تحت میکروسکوپ برای بررسی تحت عنوان تشخیص سرطانی قرار میگیرد.
- تصویربرداری PET-CT: این روش تصویربرداری پیشرفته از بیضه و مناطق دیگر بدن استفاده میکند. PET-CT ممکن است به تشخیص گسترش سرطان به اعضای دیگر بدن کمک کند.
- تستهای تشخیصی تصویربرداری دیگر: ممکن است تصویربرداری مغز و شکم نیز برای تشخیص و پیگیری سرطان بیضه در موارد خاص مورد استفاده قرار گیرد.
- بررسی جراحی: در مواردی که تستهای غیر تهاجمی نتایج قطعی ندهند یا تصویربرداری نیاز به تعیین ماهیت تودهها داشته باشد، ممکن است اقدام به جراحی به نام “جراحی تشخیصی” (diagnostic surgery) شود. در این جراحی، نمونههای بافتی بیضه برداشته و تحت میکروسکوپ بررسی میشوند.
🏥 روش های درمانی سرطان بیضه
جراحی، رادیوتراپی و شیمیدرمانی روشهای درمانی اولیه سرطان بیضه هستند.
روشهای درمانی سرطان بیضه بسته به مرحله بالینی بیماری و نوع تومور ممکن است متفاوت باشند. در ادامه، روشهای درمانی معمول برای سرطان بیضه با جزییات بیشتر توضیح داده شدهاند:
-
🔪جراحی:
- استخراج بیضه (Orchiectomy): در بیشتر موارد، برای درمان سرطان بیضه، بیضه آلوده به تومور به صورت جراحی تخلیه میشود. این جراحی به نام “استخراج بیضه” یا “بیضهکشی” شناخته میشود. در صورتی که تومور تنها در یکی از بیضهها باشد، توصیه میشود که بیضه آلوده به تومور تخلیه شود و بیضه دیگر حفظ شود.
- برداشتن بیضه آسیب دیده بدون در نظر گرفتن مرحله سرطان، رایج ترین درمان است. در برخی موارد، غدد لنفاوی نیز ممکن است برداشته شوند. اورککتومی رادیکال اینگوینال شامل برش در قسمت تحتانی شکم بیمار برای دسترسی به بیضه ها و برداشتن آنها، جلوگیری از پیشرفت بیماری است.
- شیمیدرمانی (Chemotherapy):
- شیمیدرمانی ممکن است به عنوان درمان اصلی یا پس از جراحی برای کنترل تومورهای پخشی به دیگر بخشهای بدن مورد استفاده قرار گیرد. داروهای شیمیدرمانی به صورت دورههای تزریق و یا خوراکی به بیمار تجویز میشوند.
-
💊 شیمی درمانی
داروهای شیمی درمانی مانند سیس پلاتین، بلئومایسین و اتوپوزید برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. شیمی درمانی میزان بقای سمینوما و غیر سمینوما را بهبود بخشیده است و در برخی موارد می تواند جایگزینی برای جراحی بر اساس مرحله سرطان باشد.
- جراحی لنفادنهای پشت شکم (Retroperitoneal Lymph Node Dissection – RPLND):
- اگر تومور سرطان بیضه به لنفادنهای پشت شکم پخش شده باشد، جراحی RPLND ممکن است انجام شود. در این جراحی، لنفادنهای پشت شکم که به عنوان مقصد احتمالی پخش سرطان بیضه هستند، برداشته میشوند.
- پرتو درمانی (Radiation Therapy):
- پرتو درمانی برای بعضی موارد خاص سرطان بیضه، بهعنوان یک روش درمانی جایگزین مورد استفاده قرار میگیرد. این روش به وسیله پرتوهای پرانرژی به مناطق مورد نظر اعمال میشود تا تومور را کاهش دهد یا از بین ببرد.
- درمان موج اول (First-Line Therapy):
- در برخی موارد، ترکیبی از جراحی و شیمیدرمانی به عنوان درمان موج اول برای سرطان بیضه مورد استفاده قرار میگیرد.
🌟 تشریح غدد لنفاوی خلفی صفاقی
یکی دیگر از روش های جراحی که در آن برشی در شکم بیمار ایجاد می شود و غدد لنفاوی پشت اندام های شکمی برداشته می شود.
☢️ رادیوتراپی
اشعه ایکس با دوز بالا برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. ممکن است پس از جراحی برای جلوگیری از عود تومور استفاده شود، که معمولاً به درمان سمینوما محدود می شود.
مرحله بندی سرطان بیضه :
- مرحله ۱ (Stage I):
- در مرحله اول، سرطان بیضه تنها در یکی از بیضهها قرار دارد و به لنفادنهای اطراف نگشته است.
- این مرحله به دو زیرمرحله تقسیم میشود:
- مرحله ۱A: سرطان بیضه تنها در بیضه آلوده به تومور قرار دارد.
- مرحله ۱B: سرطان بیضه در دیگر اندامهایی مانند لایههای خارجی بیضه یا ملتحمه (توکیست) بیضه پیدا شده است.
- مرحله ۲ (Stage II):
- در این مرحله، سرطان بیضه به بافتهای اطرافی نفوذ کرده و به لنفادنهای نزدیک بیضهها گسترش یافته است.
- این مرحله نیز به دو زیرمرحله تقسیم میشود:
- مرحله ۲A: سرطان بیضه به لنفادنهای نزدیک بیضهها گسترش یافته است.
- مرحله ۲B: سرطان بیضه به بافتهای اطرافی خارج از لنفادنهای نزدیک بیضهها گسترش یافته است.
- مرحله ۳ (Stage III):
- در مرحله سوم، سرطان بیضه به لنفادنهای دورتر از بیضهها گسترش مییابد.
- این مرحله نیز به دو زیرمرحله تقسیم میشود:
- مرحله ۳A: سرطان به لنفادنهای نزدیک بیضهها و لنفادنهای درون شکم گسترش یافته است.
- مرحله ۳B: سرطان به لنفادنهای دورتر از منطقه بیضهها (مانند ریه و دیگر اعضای دیگر) گسترش یافته است.
- مرحله ۴ (Stage IV):
- در مرحله چهارم، سرطان بیضه به اعضای دیگر بدن پخش شده است. این میتواند به اعضای مانند ریه، کبد، مغز و استخوانها منتقل شود.
- مرحله ۴ به دو زیرمرحله تقسیم میشود:
- مرحله ۴A: سرطان به ریه پخش شده است.
- مرحله ۴B: سرطان به اعضای دیگر بدن پخش شده است.
در تشخیص و تعیین مرحله سرطان بیضه، معمولاً از تصویربرداری پیشرفته، تستهای خونی برای مارکرهای توموری و بررسی جراحی لنفادنها استفاده میشود. بسته به مرحله بالینی، درمانهای مختلفی از جمله جراحی، شیمیدرمانی، و پرتو درمانی انجام میشود. توصیه میشود که همیشه با پزشک متخصص درمانی خود در مورد مراحل و گزینههای درمانی مطلوب مشورت کنید.
بهترین راهای پیشگیری از سرطان بیضه در مردان
- خودآزمایی ماهیانه: به منظور شناسایی زودهنگام تغییرات در بیضهها، هر ماه یکبار به بررسی بیضههای خود بپردازید. این بررسی به نام “خودآزمایی بیضه” است. برای انجام این عملیات، باید بیضهها را با دستانتان ملموس کنید و تغییراتی مانند تورم، سفتی غیرعادی، یا درد را تشخیص دهید. اگر هرگونه تغییری مشاهده کنید، به پزشک مراجعه کنید.
- پیگیری تاریخچه خانوادگی: اگر تاریخچه خانوادگی ابتلا به سرطان بیضه وجود دارد، بهتر است که این اطلاعات را با پزشک خود به اشتراک بگذارید تا احتمال ابتلا به سرطان بیضه ارزیابی شود و در صورت لزوم تستهای اسکرینینگ انجام شود.
- مراقبت از سلامتی عمومی: حفظ سلامتی عمومی خود از طریق تغذیه سالم، ورزش منظم، کاهش مصرف مواد مخدر و سیگار، و کنترل وزن میتواند به پیشگیری از بیماریهای مزمن از جمله سرطان بیضه کمک کند.
- استفاده از محافظتی در تصادفات: در تصادفاتی که ممکن است به ضربه به منطقه بیضهها منتج شود (مثلاً ورزشهای خطرناک یا کارهای صنعتی خطرناک)، از محافظتی مناسب مانند کلاه سری، کورکی، یا وسایل محافظتی دیگر استفاده کنید.
- مشاوره پزشکی مرتب با متخصص پزشکی: مراجعات معمول به پزشک متخصص و انجام تستهای پزشکی منظم به شما کمک میکند تا تغییرات ناشی از سرطان بیضه را زودتر تشخیص دهید و در صورت نیاز از درمان زودهنگام بهرهمند شوید.
📝 خلاصه
سرطان بیضه از رشد کنترل نشده سلول های بیضه واقع در زیر اندام تولید مثل منشاء می گیرد. علائم شایع شامل درد بیضه، ناراحتی، جمع شدن بیضه و درد زیر شکم یا ران است. گزینه های درمانی شامل جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی است که بر اساس مرحله سرطان انتخاب می شوند. سمینوما و غیر سمینوما دو نوع اصلی سرطان بیضه هستند که بر اساس سرعت رشد آنها در بدن طبقه بندی می شوند. تشخیص شامل معاینه فیزیکی، تکنیک های تصویربرداری، ارکیکتومی اینگوینال و بیوپسی است.
سوالات متداول به صورت خلاصه :
-
سرطان بیضه چیست؟
- سرطان بیضه یک نوع سرطان است که در بیضهها، اعضای مردانی که در تولید اسپرم نقش دارند، شکل میگیرد.
-
علائم و نشانههای سرطان بیضه چیست؟
- علائم سرطان بیضه ممکن است شامل تورم، سفتی یا درد در بیضه، احتمالاً درد شکم پایین، و انزال خونی باشد.
-
علل سرطان بیضه چیست؟
- علت دقیق سرطان بیضه هنوز مشخص نیست، اما عوامل ژنتیک، اختلالات جنینی، عوامل محیطی، و تاریخچه خانوادگی ممکن است نقش داشته باشند.
-
چگونه سرطان بیضه تشخیص داده میشود؟
- تشخیص سرطان بیضه با استفاده از آزمایش تومور مارکرها (AFP و beta-hCG)، سونوگرافی بیضه، بیوپسی، و تصویربرداری انجام میشود.
-
روشهای درمانی سرطان بیضه چیست؟
- درمانهای معمول سرطان بیضه شامل جراحی (استخراج بیضه، RPLND)، شیمیدرمانی، پرتو درمانی، و در موارد مختلف ترکیبی از این روشها است.
-
آیا سرطان بیضه قابل درمان است؟
- بله، در بسیاری از موارد، سرطان بیضه قابل درمان است، به ویژه اگر در مراحل زودرس تشخیص داده شود.
-
آیا برای پیشگیری از سرطان بیضه اقداماتی وجود دارد؟
- برای پیشگیری از سرطان بیضه، میتوانید به خودآزمایی ماهیانه بپردازید، تاریخچه خانوادگی خود را بررسی کنید، سلامتی عمومی خود را حفظ کنید، و در موارد خاص محافظتی در مقابل ضربه به منطقه بیضهها انجام دهید.
-
سرطان بیضه در چه سنینی بیشتر دیده میشود؟
- سرطان بیضه به طور معمول در سنین جوانی (۱۵ تا ۳۵ سال) دیده میشود، اما ممکن است در سنین دیگر نیز رخ دهد.
-
چگونه خودآزمایی بیضه انجام داده میشود؟
- برای خودآزمایی بیضه، باید با دستانتان بیضهها را ملموس کنید و تغییراتی مانند تورم، سفتی غیرعادی، یا درد را تشخیص دهید. اگر هرگونه تغییری مشاهده کنید، به پزشک مراجعه کنید.
-
آیا بیماری سرطان بیضه وارثی است؟
- معمولاً سرطان بیضه وارثی نیست، اما اگر تاریخچه خانوادگی ابتلا به سرطان بیضه وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به بیماری افزایش مییابد.
-
سرطان بیضه کشنده است؟
- سرطان بیضه در صورت تشخیص و درمان زودهنگام معمولاً قابل درمان است. با درمان موثر، افراد بسیاری میتوانند بهبود یابند و به طور کامل به سلامتی بازگردند. اما اگر سرطان بیضه در مراحل پیشرفته تشخیص داده شود یا به اعضای دیگر بدن سرایت کند، درمان ممکن است دشوارتر باشد.
-
مرگ بر اثر سرطان بیضه
- مرگ بر اثر سرطان بیضه در صورتی رخ میدهد که بیمار تاخیر کند یا درمان مناسب نیافتد. اگر سرطان بیضه در مراحل زودرس تشخیص داده شود و درمان به موقع انجام شود، معمولاً بهبود پیدا میکند.
-
طول عمر سرطان بیضه
- طول عمر بیماران مبتلا به سرطان بیضه بستگی به مرحله بیماری، نوع درمان، و وضعیت عمومی بیمار دارد. در صورت تشخیص و درمان زودهنگام، بسیاری از بیماران میتوانند به طول عمر نرمال بازگردند. برای مشخصات دقیقتر، باید با پزشک معالج خود مشورت کنید.
-
تفاوت واریکوسل و سرطان بیضه
- واریکوسل نوعی مشکل در توده تورمی تحت جلدی است که اغلب در توصیف آن به عنوان “ورم توپی” اشاره میشود و معمولاً به دلیل انبساط یا پرشدگی وریدهای بیضه ایجاد میشود. واریکوسل عمدتاً بیخطر است و به طور عمومی به درمان نیاز ندارد. از طرف دیگر، سرطان بیضه یک نوع سرطان خطرناک است که نیاز به درمان فوری دارد.
-
عاقبت سرطان بیضه
- عاقبت سرطان بیضه بستگی به مرحله بیماری، نوع درمان، و پاسخ به درمان دارد. در مراحل زودرس تشخیص داده شود و به درمان مناسب واکنش نشان دهد، افراد معمولاً به طول عمر نرمال بازگردند. با افزایش مرحله بیماری، عاقبت ممکن است دشوارتر شود.
-
علائم سرطان بیضه
- علائم سرطان بیضه ممکن است شامل تورم، سفتی یا درد در بیضه، احتمالاً درد شکم پایین، و انزال خونی باشد. اگر هرگونه علائمی تجربه میکنید، به پزشک مراجعه کنید.
-
سرطان بیضه بدخیم چیست؟
- سرطان بیضه بدخیم یا به عبارت ساده “سرطان بیضه”، نوعی سرطان است که از بافتهای بیضه شروع میشود. این نوع سرطان ممکن است در مراحل مختلف توسعه یابد و اگر درمان به موقع انجام نشود، ممکن است به اعضای دیگر بدن سرایت کند.
پر فروشترین محصولات
خرید دوره پذیرش و نمونه گیری متصدی آزمایشگاه
3,600,000تومان1,380,000تومان