آزمایش ادرار

آزمایش آنالیز ادرار یک آزمایش رایج است که می تواند بسیاری از جنبه های مختلف سلامتی شما را با نمونه ادرار ارزیابی کند. این آزمایش برای تشخیص و مدیریت طیف گسترده ای از اختلالات مانند عفونت های دستگاه ادراری، بیماری کلیوی و دیابت استفاده می شود. آزمایش ادرار شامل بررسی ظاهر، غلظت و محتوای ادرار به عنوان مثال، عفونت دستگاه ادراری می تواند ادرار را به جای شفاف شدن، کدر به نظر برساند. افزایش سطح پروتئین در ادرار می تواند نشانه ای از بیماری کلیوی باشد.

آزمایش ادرار چیست؟

آزمایش ادرار آزمایشی است که جنبه‌های بصری، شیمیایی و میکروسکوپی ادرار شما را بررسی می‌کند. این می تواند شامل آزمایش های مختلفی باشد که ترکیبات مختلفی را که با استفاده از یک نمونه ادرار از ادرار شما عبور می کند، شناسایی و اندازه گیری می کند. آزمایشگا ها اغلب از آزمایش ادرار برای غربالگری یا نظارت بر برخی از بیماری های رایج سلامت مانند بیماری کبد، بیماری کلیوی و دیابت و برای تشخیص عفونت های دستگاه ادراری استفاده می کنند. در حالی که چندین جنبه مختلف سلامت شما را می توان با نمونه ادرار آزمایش کرد، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما بسته به علائم و وضعیت شما، آزمایش هایی را برای آزمایش ادرار انتخاب می کند.

آزمایش آنالیز ادرار  Urine Analysis (U/A)

نام های دیگر آزمایش: آزمایش کامل ادرار

Urine Test، Urine Analysis، UA، Urinalysis

آزمایش آنالیز ادرار یا آزمایش بررسی ادرار (Urinalysis, U/A) مجموعه‌ای از آزمایش‌های غربالگری است که می‌تواند در تشخیص برخی از بیماری‌های شایع کمک قابل توجهی کند؛

این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند:

• عفونت‌های دستگاه ادراری
• اختلالات کلیوی
• مشکلات کبدی
• دیابت
• سایر بیماری‌های متابولیکی

آزمایش آنالیز ادرار U/A شامل چند بخش مختلف است:

بصری، شیمیایی و میکروسکوپی. با کمک این روش‌ها وجود سلول‌ها، قطعات سلولی و موادی مانند بلورها، رسوب‌های آمورف و پروتئین در یک نمونه ادرار مورد بررسی قرار می‌گیرد. در اغلب موارد پزشک آزمایش کشت ادرار (U/C) را نیز به همراه آنالیز ادرار درخواست می‌دهد. با استفاده از نتایج آنالیز ادرار می‌توان مشکلاتی را که ممکن است نیاز به پیگیری و آزمایش‌های تکمیلی داشته باشند تشخیص داد.

اغلب اوقات، قبل از اینکه افراد از وجود مشکلات بالینی خود آگاه شوند، موادی مانند پروتئین یا گلوکز در ادرار آن‌ها ظاهر می‌شود. از این رو برای بسیاری از مراجعه‌کنندگان به پزشک آزمایش آنالیز ادرار به صورت یک آزمایش چکاپ درخواست می‌شود. در افرادی مبتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری کلیوی یا دیابت، ممکن است آزمایش U/A همراه با آزمایش‌های دیگر مانند آلبومین ادرار در فواصل زمانی مشخص برای پیگیری درمان درخواست داده شوند.

چه زمانی تست آزمایش ادرار درخواست می‌ شود؟

آزمایش آنالیز ادرار ممکن است برای افراد زیر درخواست داده شود:

• مراجعه‌کنندگان به پزشک برای چکاپ
• بیماران بستری در بیمارستان
• افراد تحت عمل جراحی
• زنان باردار مراجعه‌کننده برای معاینات بارداری
• انجام آزمایش U/A برای افرادی که علائم عفونت ادراری را نشان می‌دهند یا از مشکلات دیگر مربوط به سیستم دستگاه ادراری مانند بیماری‌های کلیوی شکایت دارند ضروری است.

برخی از علائم و نشانه‌های بیماری‌های دستگاه ادراری می‌تواند شامل هر یک از موارد زیر باشد:

• درد شکم
• کمردرد
• ادرار دردناک یا مکرر
• خون در ادرار
• علاوه بر این، آزمایش ادرار با فواصل زمانی منظم در زمان نظارت بر پیشرفت بیماری و روند درمان برخی از بیماری‌ها انجام می‌شود.

چه نمونه های برای این تست گرفته میشود؟ نمونه ادرار

شرایط لازم برای انجام آزمایش ادرار چیست؟

نیاز به آمادگی خاص و ناشتا بودن قبل از آزمایش نیست. (در زنان توصیه می‌شود که در صورت همزمان بودن آزمایش آنالیز ادرار و دوران قاعدگی این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارند.

آزمایش کشت ادرار – Urine Culture  نام های دیگر آزمایش: Urine Culture and Sensitivity، Urine C and S

آزمایش کشت ادرار، همراه با نتایج حاصل از آنالیز ادرار، برای تشخیص عفونت‌های مجاری ادراری (Urinary tract infection, UTI)، مثانه (Cystitis)، کلیه (Nephritis) و پروستات (Prostatit) و شناسایی باکتری‌ها یا قارچ‌های ایجاد‌کننده عفونت انجام می‌شود. در مواردی که کشت ادرار مثبت شود، ممکن است آزمایش حساسیت آنتی‌بیوتیکی (آنتی‌بیوگرام) نیز مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود کدام آنتی‌بیوتیک‌ها از رشد میکروب عامل عفونت جلوگیری می‌کنند. نتایج آنتی‌بیوگرام به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد که کدام داروها در درمان عفونت دستگاه ادراری موثرتر هستند.

بر اساس دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی (WHO)، از کشت ادرار برای غربالگری باکتریوری (Bacteriuria) بدون علامت در زنان باردار استفاده می‌شود، بیماری که در آن مقدار قابل توجهی باکتری در ادرار است اما علائمی ایجاد نمی‌کند. حدود ۲ تا ۱۰ درصد از زنان باردار مبتلا به این بیماری هستند که می‌تواند منجر به عفونت جدی کلیه و همچنین افزایش خطر زایمان زودرس و وزن کم نوزاد در هنگام تولد شود.

چه زمانی این تست درخواست می‌ شود؟

آزمایش کشت ادرار در زمانی که فرد نشانه‌های عفونت مجاری ادراری (UTI) را نشان می‌دهد یا بر اساس نتایج آزمایش آنالیز ادرار به نظر می‌رسد دچار UTI است، درخواست می‌شود.

برخی از علائم عفونت ادراری شامل موارد زیر است:

• تکرر شدید ادرار، حتی زمانی که تازه مثانه‌ خالی شده است
• درد یا احساس سوزش هنگام دفع ادرار
• ادرار کدر و بد بو
• درد پایین کمر
• احساس فشار در پایین شکم
• مشاهده مقدار کمی خون در ادرار
• در مواردی که عفونت دستگاه ادراری شدیدتر است یا به کلیه‌ها سرایت کرده باشد، علائم شدیدتری مشاهده می‌شود، همچون:
• درد پهلو
• تب شدید
• لرز
• استفراغ
• تست کشت ادرار در اوایل بارداری (مثلاً در سه ماهه دوم بارداری) یا قبل از تولد نوزاد، در زنان بارداری که هیچ یک از علائم عفونت دستگاه ادراری (UTI) را ندارند نیز توصیه می‌شود.
• علاوه بر این، در آقایان مشکوک به عفونت مثانه، کلیه و پروستات نتایج آزمایش کشت ادرار می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.

چه نمونه های برای این تست گرفته میشود؟

• بهترین نمونه جهت آزمایش کشت ادرار بخش میانی اولین ادرار صبحگاهی است.
• ممکن است نمونه ادرار از طریق سوند ادرار (کاتتر ادراری) جمع‌آوری شود.
• در موارد معدودی نیز با استفاده از سوزن نمونه ادرار به طور مستقیم از مثانه جمع‌آوری می‌شود.
• در نوزادان، ممکن است یک کیسه به ناحیه تناسلی متصل و ادرار تولید شده در آن جمع‌آوری شود.

شرایط لازم برای انجام آزمایش چیست؟

به‌طور کلی آمادگی خاصی برای آزمایش کشت ادرار لازم نیست، اما بسته به نوع کشت، ممکن است دستورالعمل‌های خاصی به فرد داده شود. به‌عنوان مثال:
•در اغلب موارد اولین ادرار صبحگاهی، نمونه مناسبی برای کشت ادرار است.
• در موارد آزمایش اورژانسی لازم است حداقل یک ساعت قبل از آزمایش، ادراری دفع نشده باشد یا ۱۵-۲۰ دقیقه قبل از جمع‌آوری نمونه، یک لیوان آب خورده تا حجم ادرار کافی برای دفع ایجاد شود.
•افرادی که از آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کنند در مورد قطع یا ادامه آن قبل از آزمایش کشت ادرار لازم است حتماً با پزشک خود مشورت کنند زیرا مصرف آنتی‌بیوتیک ممکن است بر نتایج این آزمایش تاثیر بگذارد.
نکته: قبل از جمع‌آوری نمونه ادرار برای جلوگیری از آلوده شدن ادرار با میکروب‌های سطح پوست، ابتدا باید ناحیه تناسلی را با آب و صابون یا پنبه الکی تمیز شود.