آزمایش چکاپ بدن، انواع آزمایشات
تفسیر آزمایش ادرار
بهمن
آزمایش ادرار
آزمایش ادرار برای تشخیص و مدیریت طیف وسیعی از اختلالات، مانند عفونت های دستگاه ادراری، بیماری کلیوی و دیابت استفاده می شود. آزمایش ادرار شامل بررسی ظاهر، غلظت و محتوای ادرار است. به عنوان مثال، عفونت دستگاه ادراری می تواند ادرار را به جای شفاف شدن، کدر به نظر برساند. افزایش سطح پروتئین در ادرار می تواند نشانه ای از بیماری کلیوی باشد.
مراحل آزمایش ادار برای خانم ها و آقایان
آزمایش ادرار برای بررسیهای شیمیایی سلول شناسی و میکروب شناسی مورد استفاده قرار می گیرد. نحوه نمونه گیری و ظروف جمع آوری ادرار از عوامل مهم در کیفیت نمونه میباشد.
نمونه ادرار باید در ظرف تمیز دهان گشاد با قطر حداقل ۱۰ سانتی متر با اندازه مناسب و غیر قابل نشت جمع آوری گردد. بهتر است ظرف جمع آوری ادرار یکبار مصرف بوده و در غیر این صورت عاری از هرگونه آلودگی با مواد شوینده باشد. قابل ذکر است که نمونه ادرار نباید به مدفوع آلوده باشد.
جهت کشت ادرار ظرف نمونه باید حتما استریل باشد. برای نمونه گیری از نوزادان و اطفال باید از کیسه های ادراری استفاده شود. جهت بررسیهای معمول و میکروبیولوژیک نمونه ادرار باید حداکثر تا دو ساعت پس از جمع آوری در دمای اتاق مورد بررسی قرار گیرد. پس از این مدت ترکیبات شیمیایی ادرار تغییر کرده و عناصر تشکیل دهنده آن شروع به تخریب میکنند. سیلندرها گلبولهای قرمز و گلبولهای سفید در نمونه های با وزن مخصوص پایین و PH قلیایی بسیار مستعد لیز هستند.
هنگامی که ارزیابی سلولی سدیمان ادراری مدنظر است باید مراحل آماده سازی ادرار هرچه سریع تر صورت گیرد. جهت تهیه رسوب ادرار باید نمونه در ظروف درپوش دار به مدت ۵ دقیقه در ۴۰۰g سانتریفیوژ گردد.
در بررسیهای میکروبیولوژیک در صورتی که نتوان نمونه را به سرعت به آزمایشگاه منتقل نمود و آزمایش کرد می توان آن را به مدت ۲۴ ساعت در دمای ۲-۸°C نگه داری کرده و یا میتوان از نگه دارنده های باکتریو استاتیک نیز استفاده نمود.
ظرف محتوی نمونه باید به درستی برچسب گذاری شود اطلاعات مورد نیاز شامل: نام بیمار، زمان نمونه گیری نام نگه دارنده در موارد خاص ذکر نوع نمونه کاتتر ….. میباشد. همچنین در صورتی که نمونه از محل دیگری ارسال گردد باید نحوه نگه داری و زمان دریافت نیز ذکر گردد.
حداقل حجم مورد نیاز جهت بررسیهای معمول کمی و کیفی ادرار به طور متوسط ۱۲ میلی لیتر است البته در اطفال و نوزادان ممکن است حجم کمتر نیز مورد بررسی قرار گیرد، ولی باید حتما در برگه گزارش ذکر گردد.
انواع مختلف جمع آوری آزمایش ادرار و موارد استفاده آن
- ادرار اتفاقی جهت بررسی شیمیایی کیفی و نیمه کمی
- اولین ادرار صبحگاهی ادرار ۸ ساعته جهت بررسی اجزای سلولی، سیلندر و کست
- دومین ادرار صبحگاهی (۷-۱۰صبح) جهت بررسیهای کمی
- ادرار با زمان مشخص مثلا ادرار ۲۴ ساعته جهت بررسیهای کمی
- ادرار تمیز ادرار ،میانی، کانتر و سوپراپوبیک)
ادرار اتفاقی
این نمونه جهت آزمون غربالگری روزمره مورد استفاده قرار میگیرد و در هر موقع از روز قابل جمع آوری میباشد ولی زمان نمونه گیری باید روی ظرف درج گردد. بهتر است قبل از جمع آوری ادرار فرد چند ساعت ادرار خود را تخلیه نکرده باشد. برای این منظور اولین ادرار صبحگاهی به دلیل غلظت مناسب و PH پایین مناسب تر است.
ادرار صبح گاهی (ادرار ۸ ساعته)
این نمونه معمولا در اول صبح پس از بیدار شدن فرد جمع آوری می گردد.
این نمونه جهت بررسی پروتئین اوری اور تواستاتیک مناسب است ابتدا شب قبل از خواب ادرار تخلیه شده و نمونه صبح پس از بیدار شدن فرد جمع آوری میگردد. در صورت تخلیه ادرار در طول شب باید در ظرف جمع آوری نمونه ریخته شود.
ادرار زمان دار
این نمونه در یک زمان مشخص در طول شبانه روز تهیه میگردد، مثلا نمونه ناشتا دو. از غذا یا بلافاصله پس از ماساژ پروستات
ادرار ۲۴ ساعته
به دلیل تغییرات دوره ای ترشح مواد در ادرار در بعضی مواقع نیاز است که ادرار ۲۴ ساعته جمع آوری گردد. به عنوان نمونه میتوان از کاتکول آمینها ۱۷ هیدروکسی استروئید و الکترولیتها نام برد که پایین ترین غلظت آنها در صبح و بالاترین غلظت این ترکیبات در ظهر یا کمی پس از آن میباشد.
جمع آوری نمونه: ظرف نمونه باید پلاستیکی دهان گشاد به گنجایش تقریبی ۳ لیتر باشد.
- جهت جمع آوری نمونه ادرار ۲۴ ساعته ابتدا اولین ادرار صبحگاهی دور ریخته شده و در طی ۲۴ ساعت بعدی ادرار در ظرف نمونه گیری جمع آوری میشود به طوری که آخرین نمونه جمع آوری شده اولین نمونه صبحگاهی روز بعد در همان ساعت اولین نمونه تخلیه شده روز قبل باشد. بر روی برچسب روی ظرف محتوی نمونه علاوه بر نام و نام خانوادگی باید تاریخ ساعت شروع و پایان نمونه گیری نیز یاداشت گردد و در صورت استفاده از ماده نگه دارنده درج نام ماده نیز ضروری است.
- در طول مدت جمع آوری ظرف نمونه باید در یخچال یا درون یخ نگه داری شود.
- ممکن است جهت ادرار ۲۴ ساعته از مواد نگه دارنده استفاده گردد که با توجه به خطر زیستی این مواد باید هشدارهای لازم به بیمار داده شود.
ادرار تمیز
جهت بررسیهای باکتری شناسی از نمونه ادرار تمیز استفاده میشود.
.. نحوه جمع آوری نمونه
- بیمار ابتدا دستهای خود را با آب و صابون شسته و سپس ناحیه تناسلی خود را با پنبه آغشته به آب و و صابون تمیز می نماید بخش اول ادرار را دور ریخته و بخش میانی ادرار را با رعایت شرایط استریل در درون ظرف جمع آوری ادرار میریزد و سپس بقیه ادرار را دور می ریزد.
.. ادرار تهیه شده توسط کاتتر و فوق عانه سوپرا (پوبیک نیز از روشهایی هستند که جهت جمع آوری ادرار استریل در مواقع خاص و با درخواست پزشک تهیه میشوند.
.. جهت نمونه گیری از نوزادان و اطفال باید از کیسه جمع آوری ادرار استفاده نمود. در صورتی که بیمار در خواست کشت ادرار نیز داشته باشد باید نواحی شرمگاهی و پرینه آل قبل از وصل کردن کیسه ادرار با آب و صابون شسته شود. قابل ذکر است که کیسه ادرار باید هر ۱۵ دقیقه کنترل و پس از جمع آوری ادرار باید در ظرف دیگری نگهداری شود.
مواد نگه دارنده ادرار
مواد نگه دارنده جهت نگهداری ادرار بیش از ۲ ساعت بررسی ترکیبات ناپایدار در ادرار و پایداری نمونه جهت مطالعات میکروبیولوژیک کاربرد دارد.
نگه دارنده های رایج اسید استیک اسید بوریک و اسید کلریدریک ۶ نرمال میباشند. این ترکیبات توکسیک بوده و دارای خطر زیستی میباشند همچنین به دلیل امکان پاشیده شدن ادرار به هنگام تخلیه در ظرف، بهتر است ابتدا نمونه در ظرف دیگری جمع آوری شده و سپس به ظرف اصلی حاوی ماده نگه دارنده منتقل گردد.
نگه داری و انتقال نمونه آزمایش ادار
جهت انتقال نمونه باید درب ظرف کاملا محکم باشد تا امکان نشت نمونه به خارج از ظرف و محیط اطراف به حداقل برسد در صورت امکان جهت انتقال میتوان ظرف نمونه را درون ظرفی دیگری قرار داد).
نمونه ادرار باید در سریعترین زمان ممکن به آزمایشگاه منتقل شده و حداکثر در ظرف ۲ ساعت در دمای اتاق بررسی گردد. در غیر این صورت باید نمونه پس از جمع آوری در یخچال نگه داری شود (دمای ۲-۸°C)
در بررسی های میکروبیولوژیک در صورتی که نتوان نمونه را به آزمایشگاه منتقل نمود و مورد بررسی قرارداد تمهیدات زیر باید صورت گیرد:
.. نمونه را میتوان به مدت ۲۴ ساعت در دمای ۲-۸°C تا قبل از کشت نگه داری نمود.
میتوان قسمتی از نمونه ادرار را جهت بررسیهای بیوشیمیایی در ظرف دیگری که حاوی نگه دارنده باکتریو استاتیک است نگه داری نمود.
چرا باید آزمایش ادرار را انجام دهیم؟
آزمایش ادرار یک آزمایش رایج است که به چند دلیل انجام می شود:
- برای بررسی سلامت کلی خود آزمایش ادرار ممکن است بخشی از یک معاینه پزشکی معمول، چکاپ بارداری یا آمادگی قبل از جراحی باشد. یا ممکن است برای غربالگری انواع اختلالات، مانند دیابت، بیماری کلیوی یا بیماری کبد، زمانی که در بیمارستان بستری می شوید، استفاده شود.
- برای تشخیص یک وضعیت پزشکی. اگر درد شکم، کمردرد، تکرر ادرار یا دردناک، وجود خون در ادرار یا سایر مشکلات ادراری دارید، ممکن است آزمایش ادرار درخواست شود. آزمایش ادرار می تواند به تشخیص علت این علائم و نشانه ها کمک کند.
- برای نظارت بر وضعیت پزشکی اگر یک بیماری پزشکی مانند بیماری کلیوی یا عفونت دستگاه ادراری تشخیص داده شده است، پزشک ممکن است آزمایش ادرار را به طور منظم برای نظارت بر وضعیت و درمان توصیه کند.
- سایر آزمایش‌ها، مانند آزمایش بارداری و غربالگری دارو، ممکن است به نمونه ادرار تکیه کنند، اما این آزمایش‌ها به دنبال موادی هستند که در یک آزمایش معمول ادرار گنجانده نشده‌اند.
تفسیر آزمایش ادرار چیست؟
تفسیر آزمایش ادرار شامل تجزیه و تحلیل اجزا و مواد مختلف موجود در ادرار برای ارزیابی سلامت کلی فرد و تشخیص هر گونه شرایط پزشکی بالقوه یا ناهنجاری است.
آزمایش ادرار، که به نام آنالیز ادرار نیز شناخته میشود، یک ابزار تشخیصی رایج است که برای ارزیابی جنبه‌های مختلف سلامتی افراد استفاده میشود. این می تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد اجزای مختلف ادرار ارائه دهد، که می تواند به تشخیص برخی بیماری های پزشکی کمک کند. در اینجا برخی از مؤلفه هایی که می توان در آزمایش ادرار آنالیز کرد آورده شده است:
ظاهر: رنگ و شفافیت ادرار می تواند نشان دهنده سطح هیدراتاسیون، وجود خون یا سایر ناهنجاری ها باشد.
سطح pH: اسیدیته یا قلیایی بودن ادرار را اندازه گیری می کند که می تواند تحت تأثیر رژیم غذایی، داروها یا شرایط پزشکی خاص قرار گیرد.
وزن مخصوص: این نشان دهنده غلظت ادرار و نشان دهنده توانایی کلیه ها در تنظیم تعادل آب است.
پروتئین: وجود پروتئین در ادرار ممکن است نشان دهنده آسیب کلیه یا سایر شرایطی باشد که بر سیستم ادراری تأثیر می گذارد.
گلوکز: سطوح بالای گلوکز در ادرار می تواند نشان دهنده دیابت یا سایر اختلالات متابولیک باشد.
کتون ها: وجود کتون ها در ادرار ممکن است نشان دهنده دیابت کنترل نشده یا سایر شرایط متابولیک باشد.
خون: وجود خون در ادرار می تواند نشانه عفونت، سنگ کلیه یا سایر اختلالات دستگاه ادراری باشد.
گلبول های سفید: افزایش سطح گلبول های سفید در ادرار ممکن است نشان دهنده عفونت یا التهاب در دستگاه ادراری باشد.
نیتریت ها: وجود نیتریت ها در ادرار می تواند نشان دهنده عفونت دستگاه ادراری ناشی از باکتری باشد.
بیلی روبین و اوروبیلینوژن: سطوح غیر طبیعی این مواد در ادرار ممکن است نشان دهنده مشکلات کبد یا کیسه صفرا باشد.
منبع:
پر فروش‌ترین محصولات
خرید دوره پذیرش و نمونه گیری متصدی آزمایشگاه