انواع آزمایشات، بیوشیمی، پانل چربی
آزمایش چربی خون (تری گلیسیرید)
دی
- آزمایش چربی خون برای تشخیص اختلالات چربی خون مانند هیپرلیپیدمی (افزایش سطح چربی خون) یا هیپوکلسترولمی (کاهش سطح کلسترول خون) انجام میشود. در این آزمایش، سطح کلسترول کل، سطح LDL و سطح HDL در خون اندازه‌گیری میشود. کلسترول کل نشان‌دهنده میزان کلسترول موجود در خون است و سطح LDL نشان‌دهنده میزان کلسترول بد است که به عروق خونی نفوذ کرده و میتواند باعث تشکیل پلاک‌های آترواسکلروتیک شود. همچنین، سطح HDL نشان‌دهنده میزان کلسترول خوب است که از عروق خونی برداشت میشود و به جای خود در عروق خونی رسوب نمی‌کند. در نهایت، میزان تری‌گلیسریدها که نوعی چربی است، نیز در این آزمایش اندازه‌گیری میشود. تری‌گلیسریدها میزان چربی‌های موجود در خون را نشان می‌دهند و افزایش آنها ممکن است به عواملی مانند چاقی، نارسایی کلیوی، دیابت و مصرف الکل مرتبط باشد.
آزمایشهای چربی خون ( تری گلیسیرید)
آزمایش چربی خون جزء ساده ترین و ارزانترین آزمایشهای مربوط به چکاب می باشد که در بخش بیوشیمی آزمایشگاه انجام می شود و درخواست پزشکان بیشتر در آزمایش چکاپ می باشد.
انواع چربی های خون: کلسترول – تری گلیسرید – LDL- HDL
تری گلیسیرید: به علامت اختصاری Triglyceride یا TG
-یکی از چربی ها مهم خون است، این چربی بیشتر برای سوخت و سازبدن مورد استفاده قرار می گیرد و مقدار کمتری از آن برای تولید کلسترول خون مورد استفاده قرار می گیرد این موضوع را باید بدانید منشاء اصلی تری گلیسرید در خون، رژیم غذایی فرد است.
اگر میزان چربی موجود در خون که از طریق غذا بدست می آمد پیش از نیاز بدن باشد . به شیلو میکرون تبدیل می شود که در بافتهای اطراف شکم و لگن و در سلولهای بدن ذخیره میشود که میتواند به چاقی منجر شود.
آزمایش چربی خون چیست؟
آزمایش چربی خون نوعی آزمایش غربالگری است که میزان لیپیدها (چربی ها) موجود در خون را اندازه گیری می کند. این آزمایش معمولاً به عنوان بخشی از یک معاینه بهداشتی روتین تجویز می شود زیرا می تواند به تشخیص شرایطی مانند کلسترول بالا یا تری گلیسیرید بالا کمک کند. لیپیدها یا چربی ها نوعی مولکول هستند که شامل کلسترول، تری گلیسیرید و سایر چربی ها هستند که به بدن در ذخیره و استفاده از انرژی کمک می کنند. سطوح بالای کلسترول یا تری گلیسیرید می تواند منجر به افزایش خطر بیماری قلبی یا سکته شود. آزمایش چربی خون سطح کلسترول تام، HDL (کلسترول خوب)، LDL (کلسترول بد) و تری گلیسیرید را در خون اندازه گیری می کند. پزشکان معمولاً توصیه می کنند که افراد حداقل هر پنج سال یک بار آزمایش چربی خون را انجام دهند و اگر سابقه خانوادگی کلسترول بالا، بیماری قلبی یا سکته دارند، بیشتر اوقات آزمایش کنند.
انواع چربی خون:
لیپیدها چربی هایی هستند که در خون یافت می شوند. سه نوع لیپید وجود دارد: کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)، کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) و تری گلیسیرید. کلسترول LDL، همچنین به عنوان کلسترول “بد” شناخته می شود، در صورت افزایش بیش از حد سطح می تواند باعث تجمع و انسداد در شریان های شما شود. کلسترول . تری گلیسیرید نوع دیگری از چربی است که در خون یافت می شود و معمولاً به دلیل انتخاب سبک زندگی مانند رژیم غذایی نامناسب، سیگار کشیدن و عدم ورزش ایجاد می شود. اگر سطح کلسترول خیلی بالا باشد، پزشک ممکن است دارویی مانند استاتین را برای کمک به کاهش آن تجویز کند. ورزش و رژیم غذایی سالم نیز در حفظ سطح کلسترول سالم مهم هستند.
کلسترول HDL
کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) به عنوان کلسترول “خوب” شناخته می شود زیرا به حذف سایر اشکال کلسترول از جریان خون شما کمک می کند. سطوح بالاتر کلسترول HDL با خطر کمتر بیماری قلبی مرتبط است. HDL مخفف لیپوپروتئین های با چگالی بالا است و گاهی اوقات به آن کلسترول “خوب” می گویند زیرا کلسترول را از سایر قسمت های بدن شما به کبد شما برمی گرداند. آزمایش خون می تواند سطح کلسترول شما، از جمله HDLرا اندازه گیری کند. برای افرادی که ۱۹ سال یا کمتر دارند، اولین آزمایش باید بین ۹ تا ۱۱ سال باشد. برای افرادی که ۲۰ سال یا بیشتر دارند، باید هر ۵ سال یک بار این آزمایش را انجام دهند. با کلسترول HDL، اعداد بالاتر بهتر است، زیرا سطح HDL بالا می تواند خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر و سکته را کاهش دهد. سطح کلسترول HDL بیش از ۶۰ میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) بالاست. این خوب است. سطح کلسترول HDL کمتر از ۴۰ میلی گرم در دسی لیتر پایین است. برای بالا بردن سطح HDL، باید به جای چربی های بد، چربی های خوب بخورید. این به معنای محدود کردن چربی های اشباع شده است که شامل شیر و پنیر پرچرب، گوشت های پرچرب مانند سوسیس می شود.
کلسترول LDL
کلسترول LDL (لیپوپروتئین با چگالی کم) که گاهی اوقات کلسترول “بد” نامیده می شود، بیشتر کلسترول بدن شما را تشکیل می دهد. [۱] از طریق خون روی پروتئین هایی به نام “لیپوپروتئین ها” حرکت می کند. [۲] کلسترول LDL اغلب کلسترول «بد» نامیده میشود، زیرا در دیواره‌های رگ‌های خونی جمع میشود و شانس ابتلا به مشکلات سلامتی مانند حمله قلبی یا سکته را افزایش می‌دهد. [۳] سطوح بالای کلسترول LDL می تواند منجر به تجمع کلسترول در شریان های شما شود که می تواند باعث مشکلات سلامتی مانند بیماری قلبی و سکته شود. [۱] اگر بدن شما دارای کلسترول LDL بیش از حد است، می توانید با کاهش عوامل خطری که تحت کنترل شما هستند، مانند انتخاب مواد غذایی سالم و ترک سیگار، از کلسترول و تری گلیسیرید بالا جلوگیری کنید. [۱] اگر در حال حاضر سطح کلسترول LDL بالا دارید، تیم مراقبت های بهداشتی شما ممکن است داروهایی را توصیه کنند که درمان می کنند.
تری گلیسیرید چیست؟
تری گلیسیرید نوعی چربی است. آنها رایج ترین نوع چربی در بدن شما هستند. آنها از غذاها، به ویژه کره، روغن ها و سایر چربی هایی که می خورید به دست می آیند. تری گلیسیرید نیز از کالری اضافی حاصل می شود. اینها کالری هایی هستند که می خورید، اما بدن شما فوراً به آن نیاز ندارد. بدن شما این کالری های اضافی را به تری گلیسیرید تبدیل کرده و در سلول های چربی ذخیره می کند. هنگامی که بدن شما به انرژی نیاز دارد، تری گلیسیرید را آزاد می کند. ذرات کلسترول VLDL شما تری گلیسیرید را به بافت های شما منتقل می کند.
هر فردی بطور روزانه نیاز به کالری (انرژی) دارد، که این کالری با انرژی از طریق مواد غذایی حاوی ، قند و کربوهیدراتها – چری ها تامین میشود لازم به ذکر است در کنار چربی که در خون و از طریق مواد غذایی بدست میآید، کبد هم میتواند تری گلیسیرید را تولید کند. این تری گلیسرید تولید شده در کبد، همان مواد غذایی اضافه بر نیاز بدن است که این خوبی یا تری گلیسیرید موجود در کبد را VLDL می نامند
شایان ذکر است اگر میزان کالری مصرف شده یک بیشتر از نیاز روزانه آن باشد، سلولهای کبد مازاد انرژی مصرف شده را به تری گلیسیرید تبدیل کرده و به صورت چربی در بدن ذخیره میکند.
علت تری گلیسیرید بالا چیست؟
علت تری گلیسیرید بالا چیست؟عواملی که می توانند سطح تری گلیسیرید بدن شما را افزایش دهند عبارتند از:
- مصرف شکر زیاد
- اضافه وزن یا چاقی
- سیگار کشیدن
- مصرف بیش از حد الکل
- داروهای خاص
- برخی از اختلالات ژنتیکی
- بیماری های تیروئید
- دیابت نوع ۲
- بیماری های کبدی یا کلیوی
چه غذاهای باعث افزایش تری گلیسیرید میشود؟
غذاهای که ها دارای چربی زیاد باشد مانند:
۱-خورشت پرچرب
۲- گوشتهای با چربی زیاد
۳- دنبه حیوانات آبگوشت
۴– کله پاچه
۵- کره حیوانی یا همان خامه
۶ – فست فودها
۷- غذاهای سرخ شده
آیا غیر از تغذیه افزایش تری گلیسیرید خون علل دیگری هم دارد؟
در جواب این پرسش باید بگویم بله: علتهای زیادی غیر از تغذیه در افزایش خون اثر گذار هستند :
- کم کاری غده تیروئید
- نارسایی کلیه
- زمنیه ژنتیکی
- چاقی پیش از حد به ویژه چاق بودن شکم
- دیابت قندی و سندروم متابولیک
- مصرف الکل
- مصرف داروهای هورمونی ، قرص های ضد بارداری
- نداشتن تحرک و سبک زندگی بدون تحرک و غیر فعال (کارمندی)
آیا بالا بودن چربی خون علائمی دارد؟
چربی خون بالا نوعاً بالابودن کلسترول و تری گلیسرید علایم خاصی در بدن ایجاد نمی کند و برای اینکه بدانیم باید حتما آزمایش خون انجام دهیم.
به ندرت در بیماریهای ارثی و فامیل علایمی ایجاد می شود که تحت عنوان گزانتوم می نامیم، بدین صورت که اطرات چشم و مفاصل دست و پا ایجاد می شود.
در صورتی که میزان چربی خون بالا باشد (بالای ۱۰۰۰ ) در این صورت ایجاد پانکراتیت احتمال دارد دردهای شکمی ایجاد شود.
روش انجام آزمایش چربی خون یا تری گلیسیرید چگونه است؟
برای انجام این آزمایش نمونه خون مورد نیاز است و فرد باید بین ۱۰ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشد و بهتر است که دررژیم غذایی چند روز اخیر خود از غذا های سنگین و جرب زیاد استفاده نکرده باشد.
میزان طبیعی آزمایش چربی خون (تری گلیسیرید) چند است؟
میزان مطلوب برای تری گلیسیرید خون کمتر از ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر است. از ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر سطح مرزی یا مرحله هشدار تلقی می شود و اگر تری گلیسیرید خون از ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلی گرم دردسی لیتر باشد به آن افزایش یافته و زیاد گفته می شود.
۱۵۰ :مطلوب
۱۵۰-۲۰۰: هشدار
۵۰۰ – ۲۰۰: افزایش اش یافته یا زیاد.
راههای کم کردن چربی خون به چه صورت است؟
با توجه به اینکه گستردگی علل افزایش تری گلیسرید خون متفاوت است برای کم کردن و درمان آن باید علت زمینه ای آن ابتدا مشخص شود اگر علت شناخته شده قبلاً مصرف غذاهای پرچرب است لازم است که رژیم غذایی رعایت شود.
یا
اگر در برخی موارد بیماری زمینه ای مانند کم کاری تیرویید – دیابت – نارسایی کلیوی و … فرد دارد باید با مشورت پزشک این بیماریها را درمان کند تا سطح تری گلیسرید خون کاهش پیدا کند
توصیه میشود انجام فعالیتهای بدنی روزانه – عدم مصرف سیگار- عدم مصرف الکل و کاهش مواد قندی و پر از رای را در برنامه خود قرار دهید تا سطح تری گلیسرید بالای نداشته باشد
به یاد داشته باشید:
اغلب مواقع بهترین راه کاهشی چربی خون
- مصرف کم چربی
- مصرف غذا و کالری به اندازه نیاز
- انجام فعالیت بدنی منظم می باشد.
بهترین راه برای کاهش تری گلیسیرید چیست؟
به طور منظم تمرین کن.
حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی در بیشتر یا تمام روزهای هفته را هدف قرار دهید. ورزش منظم می تواند تری گلیسیرید را کاهش داده و کلسترول “خوب” را افزایش دهد. سعی کنید فعالیت بدنی بیشتری را در کارهای روزانه خود بگنجانید – برای مثال، در محل کار از پله ها بالا بروید یا در زمان استراحت پیاده روی کنید.
از شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده خودداری کنید.
کربوهیدرات های ساده، مانند شکر و غذاهای تهیه شده با آرد سفید یا فروکتوز، می توانند تری گلیسیرید را افزایش دهند.
کاهش وزن
اگر هیپر تری گلیسیریدمی خفیف تا متوسط دارید، روی کاهش کالری تمرکز کنید. کالری اضافی به تری گلیسیرید تبدیل شده و به عنوان چربی ذخیره می شود. کاهش کالری باعث کاهش تری گلیسیرید می شود.
چربی های سالم تری را انتخاب کنید.
چربی های اشباع موجود در گوشت ها را با چربی های سالم تر موجود در گیاهان، مانند روغن زیتون و کانولا، مبادله کنید. به جای گوشت قرمز، ماهی های سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ مانند ماهی خال مخالی یا سالمون را امتحان کنید. از مصرف چربی های ترانس یا غذاهای حاوی روغن ها یا چربی های هیدروژنه خودداری کنید.
میزان مصرف الکل را محدود کنید.
الکل سرشار از کالری و قند است و تأثیر بسیار قوی بر تری گلیسیرید دارد. اگر هیپرتری گلیسیریدمی شدید دارید، از نوشیدن هر گونه الکل خودداری کنید.
چرا تری گلیسیرید بالا مهم است؟
تری گلیسیرید بالا ممکن است به سخت شدن شریان ها یا ضخیم شدن دیواره سرخرگ ها ( تصلب شرایین) کمک کند – که خطر سکته مغزی، حمله قلبی و بیماری قلبی را افزایش می دهد. تری گلیسیرید بسیار بالا همچنین می تواند باعث التهاب حاد پانکراس (پانکراتیت) شود.
سلامتی و تندرستی آرزوی ماست
هیچ نعمتی بالاتر از سلامتی نیست.
منابع:
تشکر از شما و سایت خوبتون