در این مقاله در مورد سرطان و همچنین انواع سرطان و علائم سرطان 

توصیه میکنم این ویدئو ۲ دقیقه ای را ببینید خیلی بهتون در تشخیص زودرس انواع سرطانها کمک میکنه

 

سرطان چیست؟

سرطان یک بیماری است که با رشد و گسترش کنترل نشده سلول های غیر طبیعی در بدن مشخص می شود. زمانی اتفاق می افتد که تغییرات در گروهی از سلول های طبیعی منجر به رشد غیر طبیعی و کنترل نشده و تشکیل توده ای به نام تومور می شود. سرطان انواع مختلفی دارد و هر نوع می تواند سرعت رشد متفاوتی داشته باشد. علت دقیق سرطان اغلب ناشناخته است، اما برخی عوامل مانند استفاده از تنباکو، قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی یا اشعه و جهش‌های ژنتیکی می‌توانند این خطر را افزایش دهند. تشخیص سرطان ممکن است شامل روش‌های مختلفی از جمله آزمایش‌های تصویربرداری، بیوپسی و آزمایش خون باشد. گزینه های درمانی سرطان می تواند شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی، درمان هدفمند، ایمونوتراپی و هورمون درمانی باشد. توجه به این نکته مهم است که تشخیص زودهنگام و درمان به موقع می تواند به طور قابل توجهی شانس نتایج موفقیت آمیز را برای افراد مبتلا به سرطان بهبود بخشد.

سرطان زمانی ایجاد می شود که سلول های قسمتی از بدن شروع به رشد غیرقابل کنترل کنند.

اگرچه سرطان ها انواع مختلفی دارند، اما همه آنها زمانی ایجاد میشوند که سلول های غیرطبیعی خارج از کنترل شروع به رشد میکنند.

سلول های سرطانی بیشتر از سلول های طبیعی عمر کرده و تکثیر میشوند.

سرطان یا کنسر یا بدخیمی درواقع یک بیماری مزمن میباشد که علاوه بر درگیری جسم بیمار بار روحی وروانی زیادی به وی وخانواده وی تحمیل میگردد.

درواقع بار روانی بیماری گاها بسیار سنگینتر از بارجسمی بیماریست ومتاسفانه به گونه ای درجامعه مطرح شده ومیشود که سرطان را معادل با مرگ وختم زندگی تصور میکنند.

لازم به ذکر است که امروزه با توجه به پیشرفتهای علم پزشکی سرطان کاملا قابل کنترل خواهد بود به شرطی که عموم افراد جامعه از توصیه های غربالگری وپیشگیری وتشخیص زودرس سرطان پیروی کنند وبخاطر ترس ووحشت بیخود از مراجعه به پزشک متخصص وبرنامه های غربالگری سرباز نزنند.

 

 

تعریف علمی سرطان : 

سرطان یا نوعی از بیماری های خطرناک است که در آن سلول های بدن به صورت غیرطبیعی و بدون کنترل رشد می‌کنند و به تشکیل یک توده یا تومور منجر می‌شوند. این توده‌ها ممکن است خود به خود یا به دلیل تحریکاتی مانند آسیب، عفونت یا تغییرات ژنتیکی در سلول‌ها رشد کنند.

سلول‌های سرطانی معمولاً قابلیت حمله به بافت‌های سالم را دارند و ممکن است به دیگر اعضا و بافت‌های بدن گسترش یابند و فرایند شیمی درمانی، پرتو درمانی یا جراحی را دشوار کنند. همچنین، سرطان ممکن است به علت متاستاز که شامل پخش سلول‌های سرطانی به اعضا و بافت‌های دیگر بدن است، بسیار خطرناک شود.

سرطان‌ها ممکن است در هر بخش از بدن شروع شود و با توجه به نوع سلولی که از آن‌ها تشکیل شده‌اند، مختلف باشند. علائم سرطان هم بستگی به نوع و محل آن دارد و ممکن است شامل افزایش وزن غیرمنتظره، خستگی، سردرد، درد شدید، عفونت‌های مکرر و غیره باشد.

تعریف سرطان

سرطان بیماری است که در آن برخی از سلول‌های بدن به‌طور غیرقابل کنترلی رشد می‌کنند و به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابند.

سرطان تقریباً در هر جایی از بدن انسان که از تریلیون‌ها سلول تشکیل شده است، می‌تواند شروع شود.

به طور معمول، سلول‌های انسانی رشد و تکثیر می‌شوند، برای تشکیل سلول‌های جدید در صورت نیاز بدن وقتی سلول‌ها پیر می‌شوند یا آسیب می‌بینند، می‌میرند و سلول‌های جدید جای آن‌ها را می‌گیرند.

گاهی اوقات این فرآیند منظم از بین می‌رود و سلول‌های غیرطبیعی یا آسیب‌دیده رشد می‌کنند و در حالی که نباید تکثیر می‌شوند.

این سلول ها ممکن است تومورهایی را تشکیل دهند که توده های بافتی هستند. تومورها می توانند سرطانی باشند یا سرطانی نباشند (خوش خیم).

تومورهای سرطانی ممکن است تومورهای بدخیم نیز نامیده شوند.

بسیاری از سرطان‌ها تومورهای جامد را تشکیل می‌دهند، اما سرطان‌های خون، مانند لوسمی‌ها، عموماً تشکیل نمی‌دهند.

تومورهای خوش‌خیم به بافت‌های مجاور گسترش نمی‌یابند یا به آنها حمله نمی‌کنند.

هنگام برداشتن، تومورهای خوش خیم معمولاً دوباره رشد نمی کنند، در حالی که تومورهای سرطانی گاهی اوقات رشد می کنند.

تومورهای خوش خیم گاهی اوقات می توانند بسیار بزرگ باشند. برخی از آنها می توانند علائم جدی ایجاد کنند یا تهدید کننده زندگی باشند، مانند تومورهای خوش خیم در مغز.

شایعترین سرطان:

۱-درکل سرطان پستان در زنان

۲-سرطان پروستات درمردان ودر درجه بعد سرطان ریه

۳-درجه سوم شیوع سرطانهای کولو رکتال

باتوجه به اینکه سرطان پستان شایعترین سرطان در کل جهان میباشد لذا سیاستهای نظام بهداشت وسلامت بر این اساس پایه ریزی شده که باغربالگری همگانی وتشخیص زودرس بتواند این بیماری رادرمراحل اولیه تشخیص ودرمان کند وطول عمرطبیعی به بیماران ببخشد .

با این اوصاف من بعنوان متخصص انکولوژی و کسی با بیماران زیادی برخورد داشته و به درد دلها و مشکلات مختلف انها گوش کرده ام به همه زنان در سن فعال باروری توصیه اکید دارم برنامه غربالگری را جدی بگیرند و از مراجعه به پزشک هراس نداشته باشند.

بعنوان کلام اخر بازهم بگویم:

سرطان امروزه کاملا قابل کنترل ودرمان خواهد بود به شرطیکه بیماران عزیز بابیماری خود دوست باشند وبا روحیه قوی و اعتماد به پزشک خود مراحل درمان را یکی پس از دیگری ادامه دهند.

سرطان درواقع یک بیماری چند عاملی میباشد و صرفا نمیتوان یک عامل را تنها مقصر دانست.

  از جمله علل مرتبط میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1. دخانیات وسیگار وتنباکو
2.  ویروسها وبرخی عفونتهای ویروسی خاص
3. التهابهای مزمن
4. مواد شیمیایی
5. فاکتورهای فیزیکی ازجمله پرتوهای یونیزان_اشعه فرابنفش_امواج میکروویو_ازبست وبرخی نانوپارتیکلها
6. فاکتورهای غذایی ازجمله الکل_غذاهای پرچرب وکم فیبر_کمبود ویتامین د_ریزمغذی هاورژیم پرکربوهیدرات
7. چاقی وکم تحرکی

 

غربالگری سرطان چیست؟ 

غربالگری سرطان به معنی انجام تست یا معاینه ای که در یک فرد بدون علامت انجام میشود.

هدف از غربالگری:

صرفا یافتن کنسر در مراحل اولیه یا تشخیص تعداد بیماران مبتلا به سرطان نیست بلکه هدف درواقع پیشگیری از مرگ و رنج ناشی از بیماری از طریق مداخلات درمانی میباشد.

تشخیص زودرس عاقبت و پیش اگهی بیمار رابهبود می بخشد به این طریق که در واقع تشخیص دیررس کنسر را از یک بیماری موضعی و لوکالیزه به سمت گسترش موضعی و ناحیه ای و در نهایت انتشار گسترده و به اصطلاح متاستاز و در نهایت مرگ سوق خواهد داد.

لذا مداخله تشخیصی و درمانی زودرس مرگ ومیر ناشی از کنسر را کاهش خواهد داد.

در گذشته غربالگری فقط شامل معاینه از طریق لمس توده یا دیگر روشهای معاینه مثل سمع ریه ها بود اما امروزه روشهای تصویربرداری نیز به کمک امده هرچند که هنوز معاینه بالینی حرف اول را می زند.

بایستی خاطر نشان شد:

که روشهای غربالگری همیشه ممکنست با بعضی مسایل ومشکلات همراه باشد از جمله اضطراب ونگرانی ونیز بار مالی واقتصادی که به جامعه تحمیل میشود لذا بایستی در انتخاب یک روش بعنوان غربالگری تمام سود وزیانها درمجموع سنجیده شده وسپس در جامعه پیاده شود.

 

              گایدلاینها و توصیه های غربالگری روتین به شرح زیر میباشد:

۱.درمورد کنسر پستان روشهای غربالگری شامل:

 

۱- معاینه بالینی پستان توسط پزشک

۲- معاینه بالینی توسط خود فرد

۳- ماموگرافی

۴- سونو گرافی پستان

MRI  -۵پستان

طبق گایدلاین جامعه کنسرامریکا شروع غربالگری با معاینه بالینی خود فرد از بیست سالگی ومعاینه بالینی توسط پزشک از بیست سال تا سی ونه سال هر سه سال ودر زنان بعداز چهل سال ،سالانه انجام شود.

ماموگرافی در زنان بعد از چهل سال سالانه توصیه میشود.

در موارد خاصی نیز  MRIتوسط پزشک متخصص درخواست خواهد شد.

 

۲.درمورد سرطان دهانه رحم روش غربالگری شامل:

پاپ اسمیر یا نمونه گیری از دهانه رحم بطور روتین وکاربردی استفاده میشود.

–که درزنان بیست ویک تا بیست ونه سال هر سه سال

–در زنان سی تا شصت وپنج سال بهتراست همراه باتست ویرولوژی هر سه سال باشد

–بعد از شصت وپنج سال در صورت نرمال بودن تستهای قبلی دیگر غربالگری ضروری نیست.

 

۳.در سرطانهای کولو رکتال غربالگری:

معمولا از سن پنجاه سال با روشهای تست خون مخفی در مدفوع سالانه ویا کولونوسکوپی هر ده سال ویا رکتوسیگموییدوسکوپی هر پنج سال میباشد.

لازم به ذکر است که تما موارد ذکر شده در بالا در مواردی هست که فرد سابقه فامیلی مثبتی از کنسر مربوطه نداشته باشد.

 

۴.در سرطان پروستات:

درمردان نیز بهتر است بعداز سن چهل وپنج سالگی نیز با تست انتی ژن پروستات غربالگری شروع شود.

علائم سرطان: 

سرطان می تواند علائم زیادی ایجاد کند، اما این علائم اغلب به دلیل بیماری، آسیب، تومورهای خوش خیم یا سایر مشکلات ایجاد می شوند.

 

 اگر علائمی دارید که پس از چند هفته بهبود نمی یابند

به پزشک مراجعه کنید تا در اسرع وقت تشخیص داده شود و درمان شود.

اغلب سرطان باعث درد نمی شود، بنابراین قبل از مراجعه به پزشک منتظر احساس درد نباشید.

۱-تغییرات سینه

• احساس توده یا سفت در سینه یا زیر بازو
• تغییرات یا ترشحات نوک سینه
• پوستی که خارش، قرمز، پوسته پوسته، فرورفته یا چروکیده است

۲-تغییرات مثانه

• مشکل در ادرار کردن
• درد هنگام ادرار کردن
• خون در ادرار

۳-خونریزی یا کبودی بدون دلیل مشخص

• تغییرات روده
• خون در مدفوع
• تغییر در عادات روده

۴-سرفه یا گرفتگی صدا که از بین نمی رود

۵-مشکلات در خوردن غذا

• درد بعد از غذا خوردن (سوزش سر دل یا سوء هاضمه که از بین نمی رود)
• مشکل در بلع
• شکم درد
• تهوع و استفراغ
• اشتها تغییر می کند

۶-خستگی شدید و ماندگار

۷-تب یا تعریق شبانه بدون دلیل مشخص

۸-ضخم شدن دهان

• یک لکه سفید یا قرمز روی زبان یا در دهان شما
• خونریزی، درد یا بی حسی در لب یا دهان

۹-مشکلات عصبی

• سردرد
• تشنج
• بینایی
• شنوایی
• افتادگی صورت

۱۰-تغییرات پوستی

 

۱۱-افزایش یا کاهش وزن بدون دلیل مشخص

 

تفاوت بین سلول های سرطانی و سلول های طبیعی

سلول های سرطانی از بسیاری جهات با سلول های طبیعی تفاوت دارند.

به عنوان مثال :

 

سلول های سرطانی:

سلول های سرطانی در غیاب سیگنال هایی که به آنها می گوید رشد نکنند رشد می کنند.

سلول های طبیعی تنها زمانی رشد می کنند که چنین سیگنال هایی را دریافت کنند.

سلول های سرطانی سیگنال‌هایی را که به طور معمول به سلول‌ها می‌گویند تقسیم یا بمیرند را نادیده بگیرید

(فرایندی که به عنوان مرگ برنامه‌ریزی شده سلولی یا آپوپتوز شناخته می‌شود).

سلول های سرطانی به نواحی مجاور حمله کرده و به سایر نواحی بدن سرایت می کند.

سلول های طبیعی وقتی با سلول های دیگر روبرو می شوند رشد نمی کنند و بیشتر سلول های طبیعی در بدن حرکت نمی کنند.

سلول های سرطانی از سیستم ایمنی پنهان شود سیستم ایمنی به طور معمول سلول های آسیب دیده یا غیر طبیعی را از بین می برد.

سیستم ایمنی را فریب دهید تا به سلول های سرطانی کمک کند زنده بمانند و رشد کنند.

به عنوان مثال، برخی از سلول های سرطانی سلول های ایمنی را متقاعد می کنند که به جای حمله به تومور، از آن محافظت کنند.

سلول های سرطانی تغییرات متعددی را در کروموزوم‌های خود انباشته می‌کنند، مانند تکرار و حذف قسمت‌های کروموزوم.

تعداد کروموزوم های برخی از سلول های سرطانی دو برابر طبیعی است.

سلول های سرطانی متکی به انواع مختلف مواد مغذی نسبت به سلول های طبیعی است.

علاوه بر این، برخی از سلول های سرطانی به روشی متفاوت از اکثر سلول های طبیعی از مواد مغذی انرژی تولید می کنند.

این به سلول های سرطانی اجازه می دهد سریعتر رشد کنند.

بسیاری از اوقات، سلول های سرطانی به شدت به این رفتارهای غیرعادی متکی هستند که بدون آنها نمی توانند زنده بمانند.

محققان از این واقعیت استفاده کرده و درمان هایی را توسعه داده اند که ویژگی های غیر طبیعی سلول های سرطانی را هدف قرار می دهد.

به عنوان مثال، برخی از درمان‌های سرطان از رشد رگ‌های خونی به سمت تومورها جلوگیری می‌کنند و اساساً مواد مغذی مورد نیاز تومور را گرسنه می‌سازند.

 

انواع ژن هایی که باعث سرطان می شوند.

تغییرات ژنتیکی که به سرطان کمک می‌کنند بر سه نوع اصلی ژن تأثیر می‌گذارند:

پروتوآنکوژن‌ها

ژن‌های سرکوب‌کننده تومور 

ژن‌های ترمیم DNA

 

این تغییرات گاهی اوقات “محرکان” سرطان نامیده می شوند.

پروتوآنکوژن ها :

در رشد و تقسیم سلولی طبیعی نقش دارند. با این حال، زمانی که این ژن‌ها به روش‌های خاصی تغییر می‌کنند یا فعال‌تر از حد طبیعی هستند، ممکن است به ژن‌های سرطان‌زا (یا انکوژن‌ها) تبدیل شوند و به سلول‌ها اجازه رشد و زنده ماندن را بدهند در حالی که نباید.

ژن های سرکوبگر تومور:

نیز در کنترل رشد و تقسیم سلولی نقش دارند.

سلول‌هایی که تغییرات خاصی در ژن‌های سرکوب‌کننده تومور دارند ممکن است به شیوه‌ای کنترل نشده تقسیم شوند.

ژن های ترمیم DNA:

در تثبیت DNA آسیب دیده نقش دارند.

سلول‌های دارای جهش در این ژن‌ها تمایل به ایجاد جهش‌های اضافی در ژن‌های دیگر و تغییرات در کروموزوم‌های خود، مانند تکرار و حذف قسمت‌های کروموزوم دارند.

این جهش ها با هم ممکن است باعث سرطانی شدن سلول ها شوند.

 

انواع سرطان : 

 

بیش از ۱۰۰ نوع سرطان وجود دارد.

انواع سرطان معمولاً برای اندام‌ها یا بافت‌هایی که سرطان‌ها در آنجا شکل می‌گیرند نام‌گذاری می‌شوند.

به عنوان مثال:

سرطان ریه از ریه شروع می شود و سرطان مغز از مغز شروع می شود.

 

توجه مهمترین ها با رنگ های متفاوت مشخص شده است

1. سرطان مثانه
2. سرطان استخوان
3. سرطان روده
4. سرطان معده
5. سرطان بیضه
6. سرطان حنجره
7. سرطان تیروئید
8. سرطان مجرای ادراری فوقانی (UTUC)
9. سرطان رحم
10. سرطان واژن
11. سرطان ولو
12. سرطان کیسه صفرا
13. سرطان های سر و گردن
14. لنفوم هوچکین
15. کارسینوم کیستیک آدنوئید (ACC)
16. سرطان مقعد
17. سرطان آپاندیس
18. سرطان مغز
19. سرطان پستان
20. سرطان سینه در مردان
21. سرطان سینه در زنان
22. سرطان کلیه
23. سرطان خون
24. سرطان کبد
25. سرطان اولیه ناشناخته
26. سرطان دهانه رحم
27. سرطان کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان
28. سرطان ریه
29. سرطان لنفوم
30. سرطان ملانوما
31. مزوتلیوما
32. سرطان دهان
33. سرطان میلوما
34. تومورهای نورواندوکرین
35. لنفوم غیر هوچکین
36. سرطان پوست غیر ملانوما
37. ملانوم چشمی (چشم)
38. سرطان مری
39. سرطان تخمدان
40. سرطان پانکراس
41. سرطان آلت تناسلی
42. سرطان پروستات
43. سودومیکسوم پریتونی (PMP)
44. سرطان های نادر
45. سرطان استخوان ثانویه
46. سرطان پوست
47. سرطان روده کوچک
48. سارکوم بافت نرم

روشهای درمان سرطان:

به طور کلی سه درمان اصلی برای انواع بدخیمی ها وجود دارد که بسته به نوع بدخیمی و شرایط جسمی و …. ممکنست از هرسه یا دو یا یکی از درمانها استفاده شود.

این درمانها عبارتند از:

۱-جراحی

در اغلب تومورها جراحی درمان اصلی است ولی گاهی بسته به نوع تومور و محل درگیری و توان جسمی بیمار قابل انجام نیست.

۲- رادیوتراپی

یا همان پرتودرمانی یکی از درمانهای اصلی و موثر برای اغلب تومورهاست و در شرایطی که تومور قابل جراحی نباشد یا بدنبال جراحی برای اطمینان بیشتر از عدم عود انجام میشود.

 

۳-دارو درمانی

شامل :

۱-شیمی درمانی

۲-درمان با داروهای هدفمند یا تارگت تراپی

۳-هورمون درمانی

۴-واکسن های ضد سرطان

و….

است که باز هم بسته به نوع بدخیمی و مرحله بیماری و شرایط بیمار و… نسبت به انتخاب داروهای مناسب اقدام میگردد.

هر کدام از روشهای درمانی فوق تکنیکها ، مزایا و عوارضی دارند که به تفصیل و به تدریج در مستر آزمایش به آن خواهیم پرداخت.

                       با آرزوی سلامتی و بهبودی برای شما عزیزان

 

منابع:

cancer.gov