سرطان دهان یک بیماری جدی است که در آن سلول‌های سالم دهان به سلول‌های سرطانی تبدیل می‌شوند. دهان شامل زبان، لب‌ها، کام، لثه‌ها، لوزه‌ها، و حلق است. سرطان دهان می‌تواند در هر یک از این نواحی ایجاد شود.

سرطان دهان شامل سرطان های دهان و پشت گلو می شود. سرطان های دهان بر روی زبان، در بافت پوشاننده دهان و لثه، زیر زبان، در پایه زبان و ناحیه گلو در پشت دهان ایجاد می شوند.

سرطان دهان اغلب در افراد بالای ۴۰ سال رخ می دهد و مردان بیش از دو برابر زنان را مبتلا می کند. بیشتر سرطان های دهان مربوط به مصرف تنباکو، نوشیدن الکل یا هر دو است و بیشتر سرطان های گلو توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شوند. بروز سرطان دهان با HPV مثبت در سال های اخیر افزایش یافته است.

سرطان دهان چیست؟

سرطان دهان نوعی بیماری است که در آن سلول‌های بدخیم (سرطانی) در بافت‌های دهان شروع به رشد می‌کنند. این می‌تواند شامل لب‌ها، زبان، سقف دهان، کف دهان، گونه‌ها، یا کانال‌های بزاقی باشد.

سرطان دهان یک بیماری جدی است که در آن سلول‌های سالم دهان به سلول‌های سرطانی تبدیل می‌شوند. دهان شامل زبان، لب‌ها، کام، لثه‌ها، لوزه‌ها، و حلق است. سرطان دهان می‌تواند در هر یک از این نواحی ایجاد شود.

علائم سرطان دهان

علائم شایع سرطان دهان شامل زخم‌هایی در دهان که التیام نمی‌یابند، درد دهان یا گلو، برآمدگی‌ها، رشد غیرعادی در دهان، اختلال در جویدن یا بلع، و تغییر در صدا می‌باشد.

علائم سرطان دهان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• زخم دهانی که بهبود نمی‌یابد
• درد دهانی
• تورم دهان یا گردن
• تغییر در صدای شما
• بی‌حسی یا گزگز در دهان
• خونریزی از دهان
• مشکل در بلع
• مشکل در صحبت کردن

 

عوامل خطر سرطان دهان

عوامل خطر مهم شامل مصرف تنباکو و الکل، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، ویروس HPV، و قرارگیری طولانی‌مدت در معرض نور خورشید (برای لب‌ها) می‌باشد.

عوامل خطر سرطان دهان عبارتند از:

• سیگار کشیدن
• مصرف الکل
• قرار گرفتن در معرض آفتاب
• عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
• سابقه خانوادگی سرطان دهان
• برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری سلیاک و سندرم ژنتیک Peutz-Jeghers

تشخیص سرطان دهان

تشخیص سرطان دهان اغلب شامل معاینه فیزیکی، بیوپسی، و تصویربرداری‌ هایی مانند سی‌تی اسکن یا ام‌آر‌آی می‌شود.

برای تشخیص سرطان دهان، پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. سپس ممکن است بیوپسی از ناحیه آسیب‌دیده دهان انجام دهد. بیوپسی شامل برداشتن مقدار کمی از بافت برای بررسی زیر میکروسکوپ است.

سایر آزمایشاتی که ممکن است برای تشخیص سرطان دهان انجام شود عبارتند از:

• آزمایشات تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن، ام‌آر‌آی، یا سونوگرافی
• آزمایش خون برای بررسی سطح پروتئین‌های خاصی که ممکن است در سرطان دهان افزایش یابند

 

درمان سرطان دهان

درمان‌ها می‌توانند شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی، یا ترکیبی از این روش‌ها باشد. انتخاب درمان به مرحله سرطان و سلامت عمومی بیمار بستگی دارد.

درمان سرطان دهان به مرحله بیماری، نوع سلول سرطانی، و سلامت کلی شما بستگی دارد. درمان‌های سرطان دهان عبارتند از:

• جراحی
• پرتودرمانی
• شیمی درمانی

جراحی

• جراحی معمولاً اولین گزینه درمانی برای سرطان دهان است. جراحی می‌تواند برای برداشتن تومور سرطانی و بافت‌های سالم اطراف آن انجام شود.

پرتودرمانی

• پرتودرمانی از اشعه برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. پرتودرمانی می‌تواند از داخل دهان یا از خارج بدن انجام شود.

شیمی درمانی

• شیمی درمانی از داروهای شیمیایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. شیمی درمانی می‌تواند به تنهایی یا در ترکیب با جراحی یا پرتودرمانی استفاده شود.

 

عوارض جانبی درمان سرطان دهان

عوارض جانبی می‌تواند شامل درد، التهاب دهان، خشکی دهان، سختی در بلع، تغییر در حس چشایی، و از دست دادن دندان باشد.

درمان سرطان دهان می‌تواند عوارض جانبی مختلفی ایجاد کند، از جمله:

• خستگی
• تهوع و استفراغ
• ریزش مو
• زخم‌های دهانی
• خشکی دهان
• مشکل در بلع
• مشکل در صحبت کردن

 

پیشگیری از سرطان دهان

پیشگیری شامل کاهش مصرف تنباکو و الکل، حفظ بهداشت دهان و دندان‌ ها، استفاده از کرم حفاظتی مناسب برای لب‌ها در برابر نور خورشید، و دریافت واکسن HPV است.

راه‌های مختلفی برای پیشگیری از سرطان دهان وجود دارد، از جمله:

• ترک سیگار
• کاهش مصرف الکل
• محافظت از پوست در برابر آفتاب
• واکسیناسیون در برابر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)

 

داروهای سرطان دهان

داروهای مورد استفاده ممکن است شامل عوامل شیمی درمانی خاصی باشد که برای کشتن سلول‌های سرطانی طراحی شده‌اند. اختیار درمانی به نوع سرطان و پاسخ بیمار به درمان بستگی دارد.

هزینه درمان سرطان دهان

هزینه درمان بستگی به نوع و مرحله سرطان، نوع درمان مورد نیاز، و محل انجام درمان دارد. پرداخت هزینه‌ها می‌تواند متفاوت باشد و اغلب نیاز به بررسی با بیمه سلامت یا منابع دیگر تامین مالی دارد.

هزینه درمان سرطان دهان می‌تواند بسته به نوع سرطان، مرحله بیماری، و روش‌های درمانی انتخاب شده متفاوت باشد.

عوامل خطر ساز در سرطان دهان چیست؟

سرطان دهان که به عنوان سرطان دهان نیز شناخته می شود، به رشد سلول های سرطانی در حفره دهان اشاره دارد که شامل لب ها، زبان، گونه ها، لثه ها و کف و سقف دهان می شود. درک عوامل خطر مرتبط با سرطان دهان برای پیشگیری و تشخیص زودهنگام بسیار مهم است.

عوامل متعددی می توانند خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهند، از جمله:

استفاده از تنباکو: کشیدن سیگار، سیگار برگ یا پیپ و همچنین جویدن تنباکو، خطر ابتلا به سرطان دهان را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو و محصولات تنباکوی بدون دود به سلول‌های دهان آسیب می‌رسانند و آن‌ها را مستعد تغییرات سرطانی می‌کنند.

مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل، به ویژه هنگامی که با مصرف تنباکو همراه باشد، خطر ابتلا به سرطان دهان را بیشتر می کند. الکل می تواند مخاط دهان را تحریک کند و پاسخ ایمنی بدن را مختل کند و آن را در برابر ابتلا به سرطان آسیب پذیرتر کند.

عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): گونه‌های خاصی از HPV، به‌ویژه HPV-16 و HPV-18، به شدت با ایجاد سرطان‌های اوروفارنکس که در لوزه‌ها، پایه زبان و پشت گلو رخ می‌دهند، مرتبط هستند. عفونت HPV اغلب از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل می شود.

بهداشت ضعیف دهان: بهداشت نامناسب دهان، مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مکرر، می تواند منجر به التهاب مزمن و تحریک بافت های دهان شود. این التهاب طولانی مدت می تواند خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهد.

رژیم غذایی با کمبود میوه ها و سبزیجات: رژیم غذایی کم میوه و سبزیجات، که سرشار از آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی ضروری هستند، می تواند خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهد. آنتی اکسیدان ها به محافظت از سلول ها در برابر آسیب، از جمله رشد سلول های سرطانی کمک می کنند.

قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV): قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش، عمدتاً از خورشید یا تخت های برنزه، می تواند خطر ابتلا به سرطان لب را افزایش دهد. اشعه ماوراء بنفش می تواند باعث جهش در DNA سلول های لب شود و منجر به ایجاد ضایعات سرطانی شود.

استعداد ژنتیکی: برخی از افراد ممکن است استعداد ژنتیکی برای ابتلا به سرطان دهان داشته باشند. جهش ها یا تغییرات ژنتیکی ارثی می تواند استعداد ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهد، به ویژه هنگامی که با سایر عوامل خطر ترکیب شود.

توجه به این نکته مهم است که اگرچه این عوامل می توانند خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهند، اما توسعه آن را تضمین نمی کنند. اجتناب یا به حداقل رساندن این عوامل خطر، همراه با معاینات و غربالگری های منظم دندانپزشکی، می تواند به طور قابل توجهی شانس ابتلا به سرطان دهان را کاهش دهد.