درد سمت راست و پایین شکم

 

شکم، فضای بین قفسه سینه و لگن در بدن است و در این نقطه از بدن ارگان‌های مختلفی قرار دارند که هرگونه آسیب یا اختلال عملکرد در آن‌ها می‌تواند علائم هشداردهنده‌ای ایجاد کند. درد سمت راست و پایین شکم (Pain in Lower Right Abdomen) اگرچه خود یک نشانه و علامت است، اما ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. در سمت راست و پایین شکم، بخشی از روده‌ بزرگ و کوچک، آپاندیس، قسمتی از کلیه، و در بانوان، رحم و تخمدان قرار دارند. اگر در عملکرد هر یک از این اعضا اختلالی ایجاد شود، ممکن است با درد در سمت راست و پایین شکم همراه باشد. البته منشا درد شکم در این ناحیه همیشه مرتبط با اندام‌هایی که از بالاتر از آن‌ها نام بردیم نیست و ممکن است به قسمت‌های دیگر بدن نیز مربوط باشد. اغلب این دردها سطحی هستند و با مراجعه به پزشک و مصرف داروها، بهبود یافته و برطرف می‌شوند.

متأسفانه، یک باور اشتباه درباره این درد در میان مردم وجود دارد که اغلب به صورت گپ دهان به گوش می‌رسد. این باور اشتباه این است که درد سمت راست و پایین شکم با درد کلیه و سنگ کلیه اشتباه گرفته می‌شود و درمان آن تنها با نوشیدن آب زیاد ممکن است. در حقیقت، درد سمت راست و پایین شکم می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشدکه در ادامه علت ها آن را توضیح می دهد.

درد سمت راست و پایین شکم دردی است که در منطقه بین یک خط افقی فرضی زیر دنده و خط افقی در امتداد ناف احساس می شود. ( منطقه ای که در تصویر زیر با رنگ قرمز نشان داده شده است.) درد سمت راست و پایین شکم معمولا حاد است و به طور ناگهانی اتفاق می افتد. این درد می تواند تیز، منتشر شوند و یا موضعی باشد.

سایر علائم درد سمت راست و پایین شکم عبارتند از:

• تهوع
• استفراغ
• یبوست
• حساسیت به لمس
• اسهال
• گاز
• نفخ
• از دست دادن اشتها
• تب

چه چیزی باعث ایجاد درد سمت راست و پایین شکم می شود؟

اندام هایی که در منطقه سمت راست و پایین شکم قرار دارند

گاهی اوقات وجود مشکلی در برخی از اندام های واقع در سمت راست و پایین شکم موجب ایجاد این نوع درد می شود. اندام هایی که در این قسمت بدن وجود دارند عبارتند از:

• بخشی از روده بزرگ (سکوم)
• آپاندیس
• بخشی از روده کوچک
• تخمدان راست
• لوله فالوپ سمت راست
• حالب راست
• قطب تحتانی کلیه راست
• بخشی از رحم

گره های لنفاوی، عروق خونی، استخوان ها، عضلات و پوست آن منطقه
هر گونه مشکل در عملکرد، عفونت، آسیب، التهاب، پیچش، احتباس باد، سرطان یا تومور در ساختارهای ذکر شده در بالا، باعث درد سمت راست پایین شکم می شوند. ما در ادامه این مطلب به برخی از علل شایع، علائم، تحقیقات و درمان های درد سمت راست پایین شکم نگاهی خواهیم انداخت.

علل شایع درد سمت راست پایین شکم

۶ علت شایع برای این نوع درد وجود دارد که به قرار زیر می باشند:

درد سمت راست پایین شکم ناشی آپاندیسیت

آپاندیسیت وضعیتی است که در آن آپاندیس ملتهب می شود و این شایع ترین علت درد در قسمت تحتانی راست شکم است.

علائم آپاندیسیت
این درد به طور طبیعی در اطراف ناف شروع می شود و سپس به ناحیه شکم سمت راست و پایین حرکت می کند. درد پس از چند ساعت بدتر و حادتر می شود و با حساسیت به لمس همراه است. علائم دیگر عبارتند از:

• تهوع
• استفراغ
• تب با درجه پایین
• از دست دادن اشتها
• یبوست یا اسهال
• آزمایش های مورد نیاز
• آزمایش خون
• آزمایش ادرار
• عکس اشعه ایکس و سی تی اسکن از شکم

درمان آپاندیسیت
جراحی آپاندکتومی برای برداشتن آپاندیس ملتهب

 سنگ کلیه:

سنگ در کلیه راست باعث ایجاد درد در ناحیه پایین سمت راست شکم می شود.

علائم سنگ کلیه:

درد بسیار شدید در زیر دنده ها سمت راست اتفاق می افتد. این درد ممکن است به سمت ناحیه پایین سمت راست شکم و کشاله ران نیز کشیده شود. درد می تواند مانند اسپاسم به نظر برسد. اما شدت آن می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. سایر علایم عبارتند از:

• درد در هنگام دفع ادرار
• تکرر ادرار
• ادرار قهوه ای، صورتی و یا مایل به قرمز رنگ
• ادرار ابری و بدبو
• تهوع
• استفراغ
• تب همراه با لرز
• آزمایش های مورد نیاز
• آزمایش ادرار
• آزمایش خون
• عکس اشعه ایکس
• سی تی اسکن
• pyelography داخل وریدی

درمان سنگ کلیه:
برای درمان سنگ کلیه باید مقدار زیادی آب بنوشید. علاوه بر این داروهای مسکن نیز برای تسکین درد مفید هستند. برای سنگ های بزرگ، درمان شامل سنگ شکنی می باشد. در این روش سنگ بزرگ در کلیه، به سنگ های کوچک تر شکسته شده و سپس از طریق ادرار دفع می شوند. روش های جراحی مانند نفرولیتوتومی از طریق پوست نیز می تواند برای برداشتن سنگ های بزرگ انجام شود.

درد سمت راست و پایین شکم ناشی از عفونت در کلیه راست

عفونت در مثانه یا هر بخشی از دستگاه ادراری می تواند به کلیه سرایت کرده و در نتیجه عفونت کلیه ایجاد کند. این عفونت باعث گسترش درد و التهاب در سایر بخش های شکم می شود.

علائم عفونت در کلیه راست

این درد در قسمت پایین شکم، کمر، پهلو یا کشاله ران احساس می شود. بیمار احساس می کند نیاز دائمی به ادرار کردن دارد. سایر علائم عبارتند از:

ادرار دردناک
خون یا چرک در ادرار
تب
آزمایش های مورد نیاز
آزمایش ادرار
آزمایش کشت و حساسیت (C and S)

درمان عفونت در کلیه راست

مصرف آنتی بیوتیک برای درمان عفونت داده می شود. مسکن نیز گاهی برای تسکین درد تجویز می شود.

درد سمت راست و پایین شکم ناشی از کیست در تخمدان راست

کیست، کیسه ای پر از مایع است که بر روی تخمدان ایجاد شده و در صورت بزرگ شدن می تواند باعث درد شود. این درد ممکن است گاهی به دلیل پیچ خوردن کیست، تشدید شود.

علائم تخمدان راست

این درد معمولا در پایین ترین قسمت شکم احساس می شود و می تواند به لگن، ران و کمر نیز سرایت کند. سایر علائم این درد عبارتند از:

• احساس پری یا سنگینی در شکم
• تهوع
• استفراغ
• احساس فشار در راست روده یا مثانه
• آزمایش های مورد نیاز
• تست حاملگی
• لاپاراسکوپی
• سونوگرافی لگن
• آزمایش خون

درمان تخمدان راست

برای درمان این کیست های معمولا دارو تجویز می شود. ولی در صورتی که کیست بزرگ باشد جراحی مرود نیاز است.

درد سمت راست و پایین شکم ناشی از حاملگی خارج رحمی

حاملگی خارج از رحم بیماری است در آن تخمک بارور شده خارج از رحم کاشته می شود. مکان هایی مانند لوله فالوپ، تخمدان و حفره شکمی معمول ترین مکان هایی هستند که حاملگی خارج از رحم در آن ها ایجاد می شود. اگر این تخمک بارور، در تخمدان یا لوله فالوپ سمت راست کاشته شود، باعث ایجاد درد شدید در سمت راست و پایین شکم می شود.

علائم حاملگی خارج رحمی

درد شدید در شکم سمت راست و پایین (می تواند با آپاندیسیت نیز اشتباه گرفته شود)
عقب افتادن دوره قاعدگی
خونریزی از واژن
سایر علائم بارداری
آزمایش های مورد نیاز
معاینه لگنی
آزمایش خون
سونوگرافی

درمان حاملگی خارج رحمی

اگر بارداری خارج از رحم در مراحل اولیه تشخیص داده شود، تزریق متوترکسات موجب توقف رشد سلول ها و از هم پاشیدن سلول باقی مانده می شود. در غیر این صورت برای مراحل بعدی حاملگی خارج رحمی، عمل جراحی مورد نیاز است.

درد سمت راست و پایین شکم ناشی از یبوست

یبوست یکی از علل شایع ایجاد درد در این منطقه می باشد.

علائم یبوست
در این بیماری، بیمار قادر نیست به راحتی مدفوع را دفع کند. این وضعیت ممکن است تا یک هفته نیز ادامه داشته باشد. علائم غیر از درد شکم عبارتند از:

• نفخ
• فشار شکم
• فشار رکتال
• درد هنگام اجابت مزاج
• آزمایش های مورد نیاز
• آزمایش باریوم
• عکس اشعه ایکس
• defecography
• سیگموئیدوسکوپی
• کولونوسکوپی
• مانومتری آنورکتال
• بررسی وضعیت حمل روده بزرگ

درمان یبوست

این درد پس از اجابت مزاج، از بین می رود. افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی تا حدود زیادی به درمان یبوست و جلوگیری از ایجاد آن کمک می کند. به غیر از این، شما می توانید از مسهل ها یا نرم کننده های مدفوع مانند قرص رولاکس نیز استفاده کنید.

همان طور که مشاهده کردید علل بسیاری برای درد سمت راست و پایین شکم وجود دارد. پس به محض ایجاد و شدت گرفتن این درد، حتما به پزشک مراجعه کنید تا پس از بررسی ها و آزمایشات دقیق، علت درد مشخص شود.