همه چیز درباره اچ آی وی-ایدز

۱- تفاوت ا چ آی وی/ ایدز

باور نادرست:اچ آی وی همان ایدز است.
باوردرست: اچ آی وی به معنای ویروس نقص ایمنی انسانی است که میتواند پس از ورود به بدن انسان، تا سالها بی علامت بماند. اما این ویروس به تدریج تعداد سلولهای ایمنی انسان را کم میکند.
پس از گذشت چند سال  (۲ تا ۱۲ سال) وقتی تعداد سلولهای ایمنی بسیار کم شد، بدن وارد مرحله ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی میشود و در این مرحله عفونتهای فرصت طلب و/یا برخی سرطانها انسان را از پا در می آورند.
مهم: اگر تشخیص و درمان به موقع اچ آی وی صورت گیرد، بدن هیچ گاه وارد مرحله ایدز نمیشود و فرد عمر نزدیک به طبیعی خواهد داشت.

۲- شیوع و اهمیت

 باورنادرست: شیوع HIV در جامعه ما خیلی بالا نیست ، پس اصلا این بیماری مساله ما نیست و لازم نیست به آن بپردازیم.
 باور درست: ما در مرحل های از همه گیری اچ آی وی در کشور هستیم که در صورت بی توجهی، با رشد انفجاری آن روبه رو خواهیم شد. همان طور که در مورد کرونا تجربه شد، بی توجهی به بیماریهای واگیر میتواند عواقب بسیار سهمگین و غیرقابل جبرانی بر جای بگذارد. الگوی غالب انتقال اچ آی وی در حال حاضر، انتقال از راه تماس های نا ایمن جنسی است و فارغ از مشروع یا نامشروع بودن و حتی در روابط زناشویی رخ میدهد و بسیاری از مبتلایان ناخواسته و نادانسته همسر یا شرکای جنسی خود را هم درگیر بیماری می کنند و این روند به صورت تصاعدی در جامعه ادامه می یابد. بنابراین شیوع پایین بیماری، نباید ما را گمراه کند و باید با تمام توان جلوی گسترش آن گرفته شود تا از عواقب فردی و اجتماعی آن در آینده پیشگیری شود.

۳- انتقال ایدز

باور نادرست اول: در آرایشگاه‌ها از طریق درست‌کردن ناخن )مانیکور و پدیکور وسایل آرایش
مو، تاتو و از طریق مطب دندانپزشکی و یا در صورت وجود زخم در دستم و تماس با سطوح آلوده اچ‌آی‌وی مبگیرم..
باور درست: مطالعات و بررسی‌ها نشان داده‌اند که راه‌های فوق به دلایل
زیر راه انتقال نیستند:
ویروس ا چ آ ی وی بسیار ویروس ضعیف و شکننده‌ای است و به نظر می‌رسد که در محیط خارج از بدن طی چند دقیقه از بین می‌رود و حتی اگر مدت کوتاهی زنده باشد، قابلیت انتقال به انسان را ندارد. در مطالعات دقیق و درازمدتی که در دنیا طی سال‌ها انجام شده است، موردی از انتقال اچ‌آی‌وی در آرایشگاه‌ها گزارش نشده است و در مطب دندانپزشکی در صورت رعایت اصول اولیه بهداشتی و شستشوی وسایل با شوینده‌های معمول ویروس اچ آی وی سریع‌تر از سایر میکرو بها از بین می‌رود و انتقال این‌چنینی سال‌هاست گزارش نشده است. در مورد تاتو و خال‌کوبی هم کافی است سوزن مشترک استفاده نشود.

باور نادرست دوم:
وقتی در محیط کار یا خانه مهمانی داشتم که اچ‌آی‌وی دارد ، باید ظروف را جدا کنم و بعد از رفتن او ظروف و وسایلی را که استفاده کرده به صورتی ویژه بشویم. اگر هم آنها کسانی که اچ‌آی‌وی مثبت هستند ( غذایی برایمان آوردند، بهتر است احتیاط کنیم و استفاده نکنیم.

باور درست: تنها راه انتقال اچ‌آی‌وی انتقال از راه مادر به جنین، خون و تزریق مواد مخدر با سرنگ مشترک و نیز ارتباط جنسی است. اچ‌آی‌وی با بوسیدن، در آغوش گرفتن، و استفاده از ظروف و سایر وسایل مشترک منتقل نمی‌شود و رفتارهایی مثل جداکردن ظروف و جداسازی کسانی که با اچ‌آی‌وی زندگی می‌کنند، کاملاً غیرضروری است تنها سبب آزردگی خاطر آنها می‌شود.

۴- درمان مؤثر

باور نادرست: چه فایده دارد به دونم اچ‌آی‌وی دارم؟ هرچقدر هم دارو بخورم، بالاخره اچ‌آی‌وی به ایدز تبدیل میشه و زود می‌میرم.

باور درست: با درمان‌های روز دنیا، که خوشبختانه در ایران هم به‌صورت رایگان و محرمانه در اختیار مبتلایان است، سطح ویروسی به صفر می‌رسد، طول عمر افراد نزدیک به طبیعی خواهد بود و عوارض دارویی ناچیز و حداقل است. درمان، تست‌های تشخیصی، مراقبت‌های جانبی و مشاوره کامل به افراد اچ‌آی‌وی مثبت در مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری که در همه مناطق ایران موجود است، ارائه می‌گردد.

۵- محرمانگی

باور نادرست: اچ‌آی‌وی بگیرم همه می‌فهمند و از داشتن شغل هم محروم خواهم شد.
باور درست: مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری موظف‌اند به‌صورت محرمانه آزمایش، مشاوره و درمان اچ‌آی‌وی را انجام دهند. ارائه هیچ‌گونه کارت شناسایی یا دفترچه بیمه برای دریافت این خدمات لازم نیست. در ضمن، فرد در صورت ابتلا، فقط لازم است که روزی یک یا چند قرص بخورد و لازم نیست به کسی به جز پزشکش چیزی بگوید. اختیار کامل در مورد افشای وضعیت اچ‌آی‌وی با خود فرد است.

۶- ازدواج و داشتن فرزند سالم

باور نادرست : اگه اچ‌آی‌وی بگیرم نمیتونم ازدواج کنم و بچه‌دار بشم.
باور درست: در صورت مصرف مرتب دارو، سطح ویروسی در خون صفر می‌شود و دیگر قابلیت انتقال از طریق جنسی وجود نخواهد داشت. طبیعتاً فرد می‌تواند ازدواج کند و فرزند سالم داشته باشد .
شعار معروف که در مطالعات سال‌های اخیر اثبات شد، این است که سطح ویروسی غیرقابل‌شناسایی، مساوی عدم قابلیت انتقال است. (U=U) Undetectable = Untransmittable
همچنین سال‌هاست که در ایران، تعداد نوزادان مبتلا به اچ‌آی‌وی انگشت‌شمار بوده است؛ چراکه با مراقبت‌های دوران بارداری و مصرف دارو، همه نوزادان
مادران مبتلا شناسایی شده، سالم به دنیا آمده‌اند و تنها برخی مادران مبتلایی که در غربالگری‌های دوران بارداری شرکت نکرده‌اند، فرزند اچ‌آی‌وی مثبت به دنیا آوردند و در کل ما نیز مثل اغلب کشورهای جهان به سمت حذف انتقال اچ‌آی‌وی از مادر به نوزاد پیش می‌رویم.

۷- احتمال انتقال و پیشگیری پس از مواجهPEP

باور نادرست: اگر با فردی که احتمال ابتلا به اچ‌آی‌وی داشت، رابطه جنسی داشتم، یا سوزن حاوی خون تازه فرد اچ‌آی‌وی مثبت دستم را سوراخ کرد، حتماً مبتلا می‌شوم.
باور درست: در صورت فرورفتن سوزن فرد مبتلا به دست کادر درمان در حین مراقبت‌های بهداشتی، احتمال ابتلا به اچ‌آی‌وی سه دهم درصد است. این احتمال درصورتی‌که در ۷۲ ساعت اول پس از مواجهه، به مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری مراجعه کنیم و داروی پیشگیری را به مدت یک ماه مصرف کنیم، به نزدیک صفر می‌رسد. همچنین در صورت رابطه جنسی امکان مراجعه به مراکز و دریافت داروهای پیشگیری پس از مواجهه وجود دارد. پزشک و مشاوران دوره‌دیده این
مراکز، سطح خطر و لزوم یا عدم لزوم دریافت داروهای پیشگیری پس از مواجهه را تعیین می‌کنند.
ارائه مشاوره، انجام آزمایش‌های لازم و درمان ، همگی به‌صورت رایگان و محرمانه انجام می‌شود.

۸- انگ و تبعیض

باور نادرست: هر کس اچ‌آی‌وی دارد، فردی است که تعداد زیادی رابطه جنسی خارج از چارچوب دارد و یا مبتلا به اعتیاد تزریقی است و اصلاً نمی‌شود با او دوست بود یا به او اعتماد کرد.
باور درست: اچ‌آی‌وی هم مانند سایر بیماری‌هاست و ما هی چگونه حقی برای قضاوت دیگران نداریم. دلیل ابتلا هرکس فقط به خود او مربوط است و قضاوت‌های
بیجا و رفتارهای تبعیض‌آمیزی که به دنبال دارد، بیشترین مثال‌های است که حتی بسیار بیشتر از نگرانی‌های جسمی، افراد دارای اچ‌آی‌وی را آزار می‌دهد. در دنیا حتی از اطلاق کلمه بیمار به این افراد حذر می‌شود و به‌جای آن از این عبارت استفاده می‌شود؛ کسانی که با اچ‌آی‌وی زندگی می‌کنند! People Living with HIV or PLHIV

۹- تبعیض در محیط‌های درمانی

باور نادرست: بعد از اینکه برای فرد اچ‌آی‌وی مثبت، کار دندانپزشکی یا جراحی انجام دادم، باید به طریقی خاص و با شوینده‌ای ویژه دستگاه‌ها را بشویم یا حتی اتاق را اشعه دهم! و فرد  اچ‌آی‌وی مثبت باید آخرین فردی باشد که کارش را انجام می‌دهم.
باور درست: اچ‌آی‌وی بسیار ویروس شکننده و ضعیفی است و نیاز به هیچ گونه اقدام ویژه‌ای برای ازبین‌بردن آن در کلینیک‌ها یا سایر اماکن نیست. احتیاطات استانداردی که در حرفه‌های مرتبط با پزشکی، برای همه بیماران رعایت می‌شود و شیوه‌های ضدعفونی رایجی که بعد از انجام امور پزشکی و دندانپزشکی باید برای همه افراد صورت پذیرد، در مورد اچ‌آی‌وی هم صدقمی‌کند ، نه بیشتر و نه کمتر

۱۰- آزمایش و غربالگری

باور نادرست : با اجباری کردن آزمایش اچ‌آی‌وی، مسئلهٔ غربالگری حل می‌شود و مورد ناشناخته‌ای باقی نمی‌ماند.

باور درست : هیچ‌گاه نمی‌توان و نباید آزمایش اچ‌آی‌وی را به‌صورت اجباری از افراد به عمل آورد. تمامی کشورهایی که موفق به کنترل اچ‌آی‌وی شده اند، این امر را از طریق آموزش،  تشویق مردم به رعایت اصول پیشگیری خویشتن‌داری، وفاداری، پرهیز از مصرف روان‌گردان و الکل و نیز تشویق افراد به دریافت مشاوره و انجام آزمایش داوطلبانه و محرمانه اچ‌آی‌وی انجام داده اند.